Bijdrage Elsbeth Gruteke - Vissia uit Zeewolde

Column bij studiemiddag Spiritualiteit van samen

Kijk dit is een Facebookpost met daaronder reacties en likes, in de vorm van duimpjes, smileys, hartjes. En dit is een tweet, met daaronder retweets, hartjes en replies. Een voorbeeld van Insta kan ik niet laten zien, daar zit ik niet op. Heeft dit iets te maken met waar het vandaag over gaat, de spiritualiteit van samen? Ik denk het wel. Maar, zult u tegenwerpen, je ziet toch helemaal geen ander mens als je op social media rondhangt, je tuurt in je eentje naar een scherm. Dat klopt. En toch, veel mensen, ook ik, ervaren dat via FB en anders social media je onderdeel wordt van een gemeenschap, een gemeenschap waarin je lief en leed deelt, waarin je wordt gezien, waarin je iets beleeft, waarin je wordt getroost en bemoedigd. Het lijkt de kerk wel.

Er verandert veel, en snel, in onze wereld maar 1 ding blijft bestaan. Mensen zijn graag samen, doen graag dingen samen, ervaren dat samen iets doen, iets beleven, iets ervaren, rijker is dan alleen. Dat zie je terug in de social media en daarbuiten, want er is ook nog een niet-virtuele wereld. Al lopen die twee wel steeds meer door elkaar.

Ruim een jaar ben ik nu dominee in de polder, daarvoor was ik dat in de stad.

Wat heb ik zo aan samen gezien, de afgelopen jaren.

Twee beelden.

In Amsterdam staat het individu voorop, nog meer dan in de polder kan ieder mens daar zijn eigen leven vormgeven zoals je dat zelf wilt. Je kiest je vrienden, je werk, je vrije tijd, wat je eet, wat je gelooft enzovoort. Althans in theorie. In de praktijk valt dat vaak nogal tegen. Want hoe geef je je leven helemaal alleen vorm en wat als het allemaal niet zo goed loopt en de shiny plaatjes op Insta allemaal nep blijken? Dan ga je toch weer op zoek naar samen. Zo trok ik een tijdje op met een groep jonge vrouwen, 20ers en 30ers, buitenkerkelijk maar met  interesse in de Bijbel. Want het kan nooit kwaad om daar iets van te weten. Weet je tenminste ook wat er op al die schilderijen in het Rijksmuseum staat. We lazen samen het boek Ruth. Een verhaal dat raakte aan onze levens; relaties, seksualiteit in Amsterdam. Onze levens en dat van die Moabitische vrouw, van lang geleden, bleken raakvlakken te hebben. Een verrassende ontdekking. En zo, gebogen over de Bijbel en onze latte macchiato’s, ontstond er een spiritualiteit van samen. In dat verhaal van Ruth werden onze verhalen opgenomen, we werden deel van iets groters. We zagen misschien wel een glimpje van God, al was dat voor veel van hen nog net een stap te ver. Een woord te ver. Maar het begon wel, met samen.

Nu ben ik dominee in de polder. Daar ziet  samen er anders uit. Samen in een dorp, dat is samen de handen uit de mouwen; voor de voedselbank, voor diaconale projecten waarbij tuintjes en huizen worden opgeknapt, dat is een inloopochtend in de kerk  op marktdag met koffie en een luisterend oor.  Samen is dan vooral samen iets doen, voor een ander, met elkaar, mensen inschakelen die makkelijk over het hoofd worden gezien. Dat is ook als kerk aanwezig zijn in de zorginstellingen, daar vrijwilligers werk doen, koffie schenken, mensen ophalen om naar een laagdrempelige viering te gaan. Ook hier begint het, net als in de stad, met samen, en in dat samen kom je soms zomaar, ineens, God op het spoor.  

En de kerk? De kerk die mag er gewoon zijn, op die plaatsen waar mensen elkaar ontmoeten. Zonder pretenties, zonder grote plannen. En als we inderdaad geloven wat we zeggen, dat waar 2 of 3 samen zijn in de naam van de Heer, de Heer zelf aanwezig is, dan gebeurt er al heel veel als we gewoon maar zijn. Present, aanwezig, luisterend, naar elkaar, naar de Geest die altijd weer waait. Door de polder, over de vlakten en in de stad langs al die gebouwen en al die mensen. Zo worden we samengebracht.  Durven we dat te laten gebeuren?  Durven we oude vormen los te laten om samen te ontdekken waar samen nu is? Oud en nieuw naast elkaar. De klassieke kerkvorm van de zondagochtend, een Bijbelklas, een kopje koffie en Facebook. Allemaal plaatsen waar de spiritualiteit van samen zichtbaar wordt.