Kampen is honderdste deelnemer kerkenvisie

Kampen is de honderdste gemeente die een kerkenvisie gaat maken. Dat heeft de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed onlangs bekendgemaakt. Susan Lammers, algemeen directeur van de rijksdienst, kwam persoonlijk naar Kampen om de mijlpaal kracht bij te zetten. Ze overhandigde de verantwoordelijke wethouder Albert Holtland een bloemetje. Er werd een video-opname gemaakt die via YouTube te bekijken is (klik hier).

De classis Overijssel-Flevoland zet zich vanaf het begin in om burgerlijke gemeenten aan te moedigen het beschikbare geld van de rijksoverheid op te vragen en een inventarisatie van kerkgebouwen in de gemeente te laten maken. Op die manier komt er overzicht en kan er beleid worden gemaakt van wat je met de kerkgebouwen doet. De exploitatie kan worden verbeterd of er kunnen keuzes worden gemaakt voor herbestemming, waar dat nodig is. In Kampen, zo vertelt Albert Holtland in de video zijn 11 kerkgebouwen in de stad en 39 kerkgebouwen in het geheel van de gemeente. De landelijke overheid stelt tussen de 25.000 en 75.000 euro beschikbaar voor gemeenten om een verdere inventarisatie te maken. Kampen valt in de categorie die 50.000 euro ontvangt.

Albert Holtland noemt de Bovenkerk in Kampen als voorbeeld. Deze is enkele jaren geleden onttrokken aan het actieve gebruik voor de eredienst. De gemeente moest vorig jaar nog 1,4 miljoen euro extra betalen omdat tufsteen in de toren was aangetast. Toch lukt het om buiten de discussies te blijven of er niet beter appartementen op zo’n plek kunnen verrijzen. Daarvoor is de evidente culturele waarde te groot en een kerkenvisie kan helpen verdere exploitatie in beeld te brengen.

Kampen gaat dit najaar verder aan de slag met de kerkenvisie. Het is de bedoeling organisaties en inwoners die zich betrokken voelen bij religieus erfgoed in de gemeente Kampen te laten meedenken. De kerkenvisie zal in de loop van 2021 op papier komen te staan. Naast de Bovenkerk behoren onder meer de Sint Annakapel tot het religieus erfgoed (daar werden de video-opnames gemaakt) en de oudste kerk van Overijssel, de hervormde kerk in Wilsum uit 1040.

Het dagblad Trouw refereert aan de erfgoedmonitor van het cultureel erfgoed. Daaruit blijkt dat de kerken 44 procent van het geld voor de instandhouding van de monumenten krijgen, terwijl ze slechts 4 procent van het totaal aantal rijksmonumenten vertegenwoordigen. Er zijn 62.000 rijksmonumenten, 2351 daarvan is kerk. De erfgoedmonitor gaat in op de periode 2009 - 2018. De hoogte van de kosten heeft onder meer te maken met de bijzondere materialen die in kerken worden gebruikt en met het beeldbepalende karakter van de kerken in een stadssilhouet. 

Honderd gemeenten werken inmiddels aan een kerkenvisie; in totaal zijn er 355 burgerlijke gemeenten in Nederland. Meer informatie over het programma is te vinden op www.toekomstreligieuserfgoed.nl.

Foto: Susan Lammers en Albert Holtland