Foto: bijbeltekst in oud handschrift (archieffoto)
Geloofsbelijdenis vanuit de eigen taal
Het kwam spontaan tot stand. Ik heb het over de geloofsbelijdenis geschreven vanuit het Nedersaksisch. Ds. Klaas van der Kamp bracht de tekst naar voren tijdens een dienst in De Bleek in Almelo. En ds. Siebe Hiemstra, aanwezig in de kerk, heeft de tekst opgevraagd en overgezet in de Friese taal. Dat geeft een mooi gezamenlijk aanbod voor mensen die een dienst in de eigen moedertaal willen houden.
Eenmaal gepubliceerd op deze site, vertelde ds. Alex Brinkman uit Enschede dat er ook een versie van de belijdenis is overgezet naar het Twents. Een tekstvertaling gemaakt voor dhr. Dick Budding uit Enschede, lid van de Bethelkerk. De tekst wordt/is met Pinksteren 2024 als ‘Geleufsbeliedenis’ in de kerk voorgelezen. Ook die tekst nemen we hieronder op.
Je kunt natuurlijk gebruik maken van een letterlijke vertaling van het Apostolicum; maar je zou ook één van onderstaande teksten kunnen gebruiken als je de trinitarische invalshoek van het Apostolicum wilt koppelen een het gebruik van moedertaal in de Bijbel. Onderstaande tekst volgt de drieslag in de belijdenissen van de vroege kerk; het gaat over de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Die drieslag krijgt op kernthema’s invulling door te laten zien hoe juist bij zo’n onderwerp de Bijbel Aramese citaten plaatst.
Hieronder de drie teksten.
Allereerst in het Nedersaksisch in een variant uit de IJsselstreek:
Veurof: As ut spannend wördt giet un mense vaak weer streektaal proatn, assie det so e-went is. So ist ok in ut ni’je testament. Ast spannend wördt, stoan dr iniens citaten uut ut Aramees. Mensn proatn weer hun moerstaal. Vandage wölln we de beliedenis benuumn rondumme enkele Aramese tekstn uut ut evangelie.
Tekst:
Ik geleuve in God, die we Abba noemn, det is Aramees veur ‘Vader’ (Markus 14: 36).
En ik geleuve in Jezus, Zien Zeune.
IJ is as koning op een ezelsveuln Jeruzalem binn e reedn.
En de mens reupn: ‘Hosanna’,
det is Aramees veur: ‘Red oons now’ (Mat. 21: 9, Markus 11: 9, Joh. 12: 13).
En Jezus redn de mensn.
Aanders dan veul mensn dachtn.
IJ redn deur los te laotn.
IJ vuuln de pine en röp ut: ‘Eli, eli, lama, sabachtani’,
det is Aramees en betekent: ‘Mien God, mien God, woarumme ebbi mien verloatn’.
(Mat. 27: 46, Mk 15: 34)
IJ is e-störvn. D'emel bleek niet op eign streepn te stoan.
IJ ef weer verbinding emaakt tussen emel en aarde.
Det ut kloar was, bliekt ut de gebeurtenissn drie daagn later.
As Ie opstiel uut de doodn, deur de tún löp,
en pas herkent wödt deur Maria as IJ eur name nuumt en sie seg: ‘Rabboeni’,
det is Aramees en betekent: ‘Mien Meester’ (Johannes 20: 16).
Ik geleuve det wi’j mensn zo ok zölln opstoan en leem,
zoas Jezus al teegn de dochter van Jaïrus esegt ef:
‘Talitha koem’. Det is Aramees veur: ‘Meissien, stao op’ (Markus 5: 41).
Ik geleuve det wi’j det inzicht könn kriegn deur de eilige Geest.
Fan die Geest segn Joodn en vreemn:
‘Wi’j hörn ut in oonze eign taal, in oons eign dialect’ (Handelingen 2: 11).
Wi’j leemn toe noar die ni’je weerld,
zoas Jezus die gef.
En wi’j vraogn daorumme - in de taal die Jezus espreukn ef - met Paulus:
‘Maranatha’, det is Aramees veur: ‘Kom, Here Jezus’ (1 Kor. 16: 22).
Kloar.
Fries
En een overzetting in het Fries met een eigen introductie van ds. Siebe H. Hiemstra:
As it hiel spannend wurd, dan gjin je faaks wer de taal prate, wêr’t hja mei opgroeit binne.
Sa lies ik koartlyn in boek fan Marica van der Meer út Warkum, se hat in boek skreaun, yn it
Nederlansk, oer har fytstocht fan Warkum nei Tasmanië, ûnder Australië.
Op in dei, as se troch China fytst, komt dêr opiens in keppel lulke hûnnen op har ôfstowen.
Hja wurd deabenauwd en se racht se út yn it Frysk. Op sa’n iislyk moment komt de
memmetael wer boppe! En de hûnnen giene fuort!
Sa gjit dat ek yn it Nije Testamint. As it spannend wurd, stean dêr ynienen citaten út it
Aramees. Minsken praete dan wêr har memmetael.
Hjoed lêze wy in geloofsbelidenis rûnom Aramese teksten út it Evangeelje, skreaun troch ds.
Klaas van der Kamp (yn it Nedersaksisch).
Ik leauw yn God, dy’t wy Abba neame, dat is Aramees foar “Heit”. (Markus 14: 36)
En ik leauw yn Jesus, syn soan.
Hy is as kening op in ezelsfôle Jerusalem yn riden. En de minsken rôpen: ”Hosanna”, dat is
Aramees foar: “Rêd ús dochs”. (Matteüs 21: 9, Mk 11: 9, Joh 12: 13)
En Jesus rêdde de minsken. Oars as de minsken tochten, hy rêdde troch los te litten.
Hy fielde alle pine en rôp út: “Eli, eli, lama sabachtani”, dat is Aramees en betsjut: “Myn
God, myn God, wêrom hast my ferlitten?” (Psalm 22, Matteüs 27: 46, Mk 15: 34)
Hy is stoarn. De himmel hoe it net foarkomme…
Hy hat wêr febinning makke tusken himmel en ierde. Dat it klear wie, bliek út wat der barde
trije dagen letter.
As hy opstie út de dea, troch de tún run, en pas weromkent war troch Maria doe’t hy har
namme neamde, en sy sei: “Rabboeni”, da’s Aramees en betsjut: “Myn Master”. (Joh 20: 16)
Ik leauw dat wy minsken sa ek opstean sille en libje, sa as Jesus al tsjin it famke fan Jaïrus sei:
“Talitha koem”. Dat is Aramees foar: “Famke, giest stean!” (Markus 5: 41)
Ik leauw dat wy dit ynsjoch krije kinne troch de Hillige Geast. Fan dy Geast seine Joaden en
frjemden: “Wy hearre it yn ús eigen tael.” (Handelingen 2: 11)
Wy libje nei dy nije wrald ta, sa as Jesus sei.
En wy freegje dêrom - yn ‘e tael dy’t Jesus spriek, - mei Paulus: “Maranatha”, dat is Aramees
foar: “Kom, Heer Jesus, kom!” (I Kor 16: 22)
Amen
Twents
Hieronder een vertaling in het Twents van Dick Budding uit Enschede (Bethelkerk).
n, Geleufsbeliedenis van oet oonzen eigen Twentse sproake.
Ik geleuf in God, dee wie “Abba” neumt.
Das Aramees veur “Vader”.
En ik geleuf in Jezus, zien Sun.
Hé is op n, ezelsveuln Jeruzalem binnen reden.
En de leu reupen “Hosanna”.
Das Aramees veur “Red oons noe”.
Hé redden de meansleu
Op n, aandere Wiese dan de leu dachten
Hé redden deur los te loaten
Hé veulde de pien en reup luude: “Eli Eli lama sabachtani”.
Das Aramees veur “Mien God, mien God, woarum hé,j mie verloaten.”
Doarup is He hennegoan.
Doarmet hef He verbinding maakt
tussen n, hemmel en eerde.
Dit blek wa, deur wat der dree daagn later gebeurn.
He stun op oet n dood en leup deur de hof.
Doar wordt He herkend deur Maria, wanneer He heur naam neumt en Maria zeg “Rabbouni”.
Das Aramees veur: 'Mien Meester'.
Ik bin der vast van oawertuugd dat de meansleu ok zult opstoan en leam,
zoas He teagn de dochter van Jairus zei “Talitha koem”.
Das Aramees veur: 'Wiefke stoa op'.
Ik geleuf dat wie dat inzicht kunt kriegen deur n, Heiligen Geest.
Van den Geest zeiden de Jodden en vrumden dee in Jeruzalem waarn.
Wie heurt t'in oonze modersproake en oons eigen dialect.
Wie leaft to noar die n,ije tied, zoas Jezus dee gaf. En wie vroagt doarumme (in n,taal
dee He sprak met Paulus): “Maranatha”.
Das Aramees veur “Kom, Heer Jezus kom.”
Platduuts
Naar aanleiding van bovenstaande publicaties kwam er ook een reactie binnen van ds. Nelleke Eygenraam uit Zwolle. Ze vertelde dat haar roots niet in het taalgebied van het Nedersaksisch liggen, maar dat ze de streektaal wel verstaat. Tijdens een excursie van de Stichting Groninger Kerken belandde ze in Ostfriesland, in Hesel, waar een geloofsbelijdenis in het Platduuts werd gelezen. 'Hartstikke mooi en direct', aldus de inzendster. Hieronder de tekst.
Woran wi glöven:
Ik lööv an Gott, de Vader.
He alleen is allmächdig.
He hett Himmel en Eerd ut nix maakt.
Ik lööv an Jesus Christus,
Gott sien eenzigen Söhn, uns Herr.
He is Minsch worrn döör de Heilige Geist,
gebor'n van de Jungfrau Maria,
hett leeden un is an 't Krüüz
slaan unner Pontius Pilatus,
is stürven un to Graff brocht,
andal fahrn in dat Dodenriek.
He is an de darde Dag weer up stahn van de Doden
un is upfahrn in 'n Himmel.
Dor sitt he an de rechte Sied van Gott,
de allmaächdige Vader.
Van dor kummt he weer
un deit Gericht hollen öwer de,
de leeven un öwer de Doden.
Ik lööv an de Heilige Geist,
een heilige Kaark,
de Gemeen van de Heiligen;
ik lööv, dat de Sünnen vergeben worrn,
dat de Doden upwaakt worrn
un an dat Leven von de tokamend Welt.
Amen.