De bibliotheek verandert. Ooit was de bibliotheek een opslagplaats van boeken. Je liep er langs de schappen. En als je het alfabet kende, kon je op de rug van de boeken de namen van de auteurs lezen en je verlangde boek vinden.

Dat is voorbij. Bibliotheken hanteren een winkelformule. Ze hebben de helft van hun collectie verkocht. En ze leggen een deel van de boeken met de voorkant naar voren. Ze willen daarmee de lezers verleiden een boek te lenen. De doorwrochte lezer wordt minder bediend, omdat hij of zij op alfabet zoekt. De toevallige lezer komt via thema’s en mooie omslagen verder in het onderwerp waarvan hij of zij geniet.

Als leden van de raad van toezicht van de bibliotheek in Zwolle bezochten we deze week diverse locaties in de hoofdstad. Overal kom ik hetzelfde tegen. De bibliotheek verandert qua focus. Het is minder boeken. Het is meer ontmoetingsruimte. Meer plek om te socialisen. ‘Mensen komen hier, omdat ze een ander willen ontmoeten’, zei een bibliothecaresse in Zwolle-Zuid. Het is meer cultuurontwikkeling. En het is meer educatie. En vooral educatie voor de onderkant van de samenleving: de slechtlezenden, de digibeten, de kansarmen.

Op zo’n moment realiseer je je dat de bibliotheek bezig is een taak van de kerk over te nemen. De kerk heeft altijd de ambitie gehad uit diaconale motieven solidair te zijn met de onderkant van de samenleving. En altijd heeft de kerk de intentie gehad de cultuur te stimuleren. En daarmee veel mensen te dienen. Het valt me op dat je in Duitsland de kerk nog steeds die breedte ziet zoeken. Er zijn tentoonstellingen. Er worden boeken uitgeleend. Er zijn cursussen. Er is ambitie de samenleving te ontwikkelen.

Eigenlijk vind ik dat we als kerk hier ons daarin wel mogen spiegelen. Dus de kerk open, zeven dagen per week. Plekken creëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Een paar computers neerzetten. En af en toe een cursus geven. Alfa, dat ook. Maar ook: helpen bij de belastingaangifte. Bijpraten op nieuwe computertechniek. Een tentoonstelling van lokale cultuur. Kortom: kerk voor de wijk en voor de mensen. Misschien is het zinvol na te denken over het concept van een 'kerkbieb'. Om cultuur en diaconie te koesteren als thema's die bij de kerk thuishoren.