Regiokerkendag in Deventer is initiatief van onderaf
De protestantse gemeenten in de regio Deventer organiseren zondag 9 oktober een regiokerkendag. Een dappere stap. Want de gemeenteleden wordt gevraagd het gewone patroon van kerkgang in de eigen woonplaats een keer te onderbreken om in de Lebuïnuskerk in Deventer protestanten uit de wijde omtrek van Deventer te ontmoeten.
Het regionale denken is een belangrijk thema in alle kerkgenootschappen. Dat bleek tijdens een bijeenkomst van de kring van kerken Overijssel op maandag 2 oktober in Hengelo bij RTV-Oost. De doopsgezinden uit de regio Twente vertelden dat ze vergaande stappen hebben om met remonstranten in de regio samen te werken. De anglicanen en de migrantenkerken hebben so wie so vaak al een regionale context.
De Rooms-Katholieke Kerk maakt in deze tijd een intensieve opschaling mee. Hoogtij van RTV-Oost behandelde zondag 1 oktober dit thema en stelde de vraag of gebouwen die door de RKK worden afgestoten beschikbaar kunnen komen voor dorpsbelang. De RKK is genoodzaakt om vanuit enkele eucharistische centra te opereren. In navolging van het bisdom Utrecht (waartoe Overijssel en een deel van Flevoland behoort) deelde ook het bisdom Haarlem afgelopen week mee tot een verdere opschaling te moeten overgaan.
Iedere kerk doet die opschaling op zijn eigen manier. Waar de Rooms-Katholieke Kerk vanuit het centrale bisdom de eucharistische vierplekken aanwijst, kiezen protestantse denominaties voor een methodiek bottom-up. Men probeert de plaatselijke infrastructuur zoveel mogelijk in tact te laten, de kerkgebouwen in een leefgemeenschap te handhaven, maar in de organisatie waar mogelijk op te schalen.
Op de vraag wat het belangrijkste thema is voor de PKN op dit moment tijdens de kring van kerken te Overijssel noemde ds. Jan Dirk Wassenaar, scriba van de classis, het onderwerp regionalisatie. Hij verwees daarmee naar lopende processen in onder meer oost-Twente (tussen Losser en Overdinkel; en de groeiende samenwerking in de kleine ring met Ootmarsum, Weerselo, Tubbergen, Denekamp en Oldenzaal), in de Noordoostpolder en in de regio Markelo-Diepenheim-Goor, in klein-Salland (Wijhe, Olst, Wesepe, Raalte).
In de omtrekken van Deventer zoeken de kerken bewust elkaar op en blijft het contact niet beperkt tot de predikanten, maar de hele gemeente doet mee.
We legden daarover enkele vragen voor aan één van de predikanten, ds. Henk Schuurman uit Colmschate-Schalkhaar.
De vragen:
* Wie zijn er bij zondag 9 oktober betrokken?
Op de Regiokerkendag van de PKN-gemeenten van Deventer en omstreken zijn present: de protestantse gemeenten van Deventer, Colmschate-Schalkhaar, Bathmen-Okkenbroek, Diepenveen en Holten.
* Waarom is die gezamenlijke viering zo belangrijk?
We leven als gemeente niet op ‘ons eigen eilandje’ maar weten ons verbonden met medechristenen wereldwijd, om te beginnen in de eigen regio.
* Wanneer is het begonnen?
De eerste regiokerkendag van Deventer e.o. (Deo in de wandelgangen) werd gehouden in 2019. Met na afloop een twintigtal workshops waarvan goed gebruik gemaakt werd. Dat smaakte naar meer. Helaas gooide corona roet in het eten; in 2020 was er geen kerkendag. In 2021 kon het met een beperkt aantal kerkgangers (ongeveer 30 gemeenteleden per gemeente) en een beperkt programma (geen workshops) weer doorgaan.
* Wat gaat er 9 oktober gebeuren?
De viering haakt aan bij het jaarthema van de PKN ‘Aan tafel!’ De ‘preek’ is in de vorm van een gesprek tussen de twee Emmausgangers, verzorgd door twee voorgangers. We vieren de maaltijd van de Heer, op vier ‘deelplekken'. De collecte is voor de voedselbank Deventer, de Veldkeuken Diepenveen en de Pot van Geert (MeesterGeertshuis Deventer); alle drie doelen voor maaltijd/voedsel voor minder draagkrachtigen. Na afloop is er een koffie-en-taartenbuffet (taarten worden gebakken door vrijwilligers), gevolgd door ‘gesprekken aan tafel’ en een Emmauswandeling. Er zijn diverse tafels; met kunstuitingen, fototaal, spelletjestafel, speeltafel (bij het orgel), fairtradetafel. Afsluiting met krentenwegge en sap/melk.
De bijdrage van de classispredikant aan de bijeenkomst op zondag 9 oktober:
Tafelen
Ik ben opgegroeid op een boerderij. Het hoogtepunt van de dag was het koffiemoment ’s ochtends. Mijn vader wachtte meestal met koffiedrinken tot er een veekoper was of een dierenarts en dan troonde hij samen met de gast naar de keuken, waar we ons allen nestelden rond de koffiepot. Eigenlijk ging het niet om de koffie. Het ging om de ontmoeting. De gast vertelde verhalen van buiten. En dat opende voor ons vergezichten. Prachtige gesprekken waren dat, tafelgesprekken waren de luikjes op het leven.
Wij zijn niet de enige die de waarde van de tafelgesprekken hebben ontdekt. Je vindt ze in onze kerkelijke geschiedenis. Luther staat bekend om de tafelgesprekken die hij met gasten voerde. Bas Heijne schreef zijn ‘Tafelgesprekken’. Dus niet bij het eten ‘hap, slok, weg’, maar kauwen, praten, en herkauwen. Woestijnvaders vergelijken dat spreken en nogmaals op de tong leggen met het werk van een koe. Men kauwt op de letters, zoals een koe op gras, 'slikt' de tekst in, laat de tekst na verloop van tijd terugkeren en kauwt de reeds geproefde en deels verwerkte woorden opnieuw, op zoek naar meer verborgen voedingsstoffen. Precies datgene doen wat de tafel bijzondere waarde kan geven. De nazit vieren.
Jezus snijdt dat punt aan in Lukas 14, als hij zegt: Wanneer u een maaltijd aanbiedt vraagt dan geen vrienden in de hoop dat ze u terug nodigen. Maar vraag armen, kreupelen, verlamden en blinden. Dan zal het echt een feestmaaltijd zijn. Jezus bedoelt natuurlijk die nazit. Dat zijn mensen die een goede invloed op je uitoefenen.
Ik wil jullie feliciteren als protestantse gemeenten van Deventer, Colmschate / Schalkhaar, Bathmen / Okkenbroek, Diepenveen en Holten. Er is religieuze intelligentie nodig om een dag als vandaag te organiseren. Besef dat je als gemeente niet op een ‘eilandje’ leeft, maar dat je je verbonden weet met andere christenen, te beginnen in je eigen buurtschap. Jullie delen dezelfde tafel en luisteren naar elkaars verhalen.
We leven niet alleen van brood en vis. We leven vooral van aandacht. Aandacht van onze lieve Heer. Aandacht van elkaar. Want via de ander leren we onszelf opnieuw te verstaan.
Foto's: impressies van de editie 2020
