Foto: buitenkant van de nieuwe kerk in Almere Muziekwijk

Gast bij spiksplinternieuwe kerk in Almere

Het is één van de jongste kerken van Nederland: De Sint Bonifatiuskerk in Almere, geopend eind 2022. Vanaf het NS-station Muziekwijk is het twintig minuten lopen, waarbij straten passeert als de Kathleen Ferrierstraat, vernoemd naar de voormalige coördinator van SKIN, de koepel van de migrantenkerken. De Rooms-Katholieke Kerk heeft daarmee niet een kerk in het hartje van de stad, zoals dat wel is met de Nicolaaskerk in Amsterdam, het is wel een kerk waarin bewust gezocht is naar de rooms-katholieke uitstraling die migranten van huis uit kennen en waarderen. De Kring van Kerken Flevoland kwam op 11 oktober samen in de Sint Bonifatius.

Pastoor Sandor Koppers, sinds kort pastoor in het Gooi, maar 28 jaar pastoor in Almere, waar hij als bouwpastoor de bouw van de nieuwe kerk begeleidde. Een lang traject dat uiteindelijk zo’n achttien jaar in beslag heeft genomen. Men moest zuinig met geld omspringen, vertelt de pastoor aan zijn meest protestantse collegae van de kring van kerken. Uiteindelijk wist men de vier, vijf miljoen euro bij elkaar te sprokkelen die nodig was om de kerk te laten verrijzen. De circa 400 mensen die de kerk in een weekend bezoeken zijn driekwart migranten. Ze brengen veel vitaliteit met zich mee en geven de kerk een internationale uitstraling. Eén keer per maand is er een Engelse dienst, en één keer per maand een Spaans-Nederlandse viering.

De bezoekers vertegenwoordigen allerlei nationaliteiten; er is bijvoorbeeld een grote groep Vietnamese christenen, mensen van de Filippijnen en mensen uit Latijns-Amerika; er is zelf een groep van expats uit het overwegend hindoe-land India. ‘In India moet je weten’, zei Koppers, ‘wonen toch nog zo’n acht miljoen katholieken’. De liturgie is wereldwijd min of meer hetzelfde in de Rooms-Katholieke Kerk. Dat maakt het meevieren eenvoudig. Na afloop komen de parochianen samen in de ontmoetingsruimte. Op dat moment, vertelt de pastoor, zie je wel dat de verschillende taalgroepen elkaar opzoeken. De pastoor, sinds kort is dat pastoor Franklin Brigitha van Curaçao, dwarrelt als enige van de ene nationaliteit naar de andere. Franklin Brigitha is overigens niet de enige nieuwe pastoor in de polder. Onlangs werd bekend dat ook de Noordoostpolder een nieuwe pastoor mag verwelkomen: pastoor Albert Buter, afkomstig uit Oost-Groningen.

Het gebouw heeft als thema meegekregen een tekst uit Jesaja 56:7 waar sprake is van ‘een huis van gebed voor alle volken’. De parochie heeft bij de bouw keuzes moeten maken om de kosten beperkt te houden. Qua architectuur is gekozen voor de basilikabouw met zijbeuken. De stijl werd de Bossche stijl. De verhouding lengte, breedte, hoogte is daarbij van belang. Als je in de kerk staat, valt je op hoe hoog het gebouw is voor een nieuwbouw-kerk. Er zijn bouwmaterialen uit de buurt gebruikt, van Belgische hardsteen tot beton, hout en baksteen. Het orgel komt uit de kerk van Wolvega. En heel opmerkelijk: van voor na achter, in de voorruimte en daarna weer van achter naar voor is een kunstwerk te zien met circa 25 scenes uit het leven van Jezus. De beeltenissen komen oorspronkelijk uit de Sint-Willibrorduskerk van Almelo. Ze zijn gemaakt door Theodoor Stravinsky, een zoon van de bekende componist Igor Stravinsky. De beeltenissen zijn 72 meter lang. Bijzonder is de beeltenis van Petrus die de sleutelmacht van Jezus ontvangt. Hij is in de voorhal te zien, direct als je de kerk binnenkomt. Achter Petrus is op het schilderwerk het Vaticaan aangebracht. De kerk is voorzien van moderne video-apparaat. Er is gekozen voor banken als interieur. Ze komen uit een kerk uit Amstelveen. Banken paste het beste bij de verwachtingen van de mensen, ze bieden ook de ruimte om te knielen. De mensen knielen nog op heel verschillende momenten. ‘Het is aan mijn opvolger’, zegt Sandor Koppers, ‘om daar wat meer eenheid in te brengen’.

De groep kreeg een rondleiding, die van de kerkzaal voerde naar de vergaderruimten boven en de administratie. In de voormalige werkkamer van Sandor Koppers, vertelt hij dat daar de huwelijksgesprekken plaatsvonden, en ook de biecht werd afgenomen. Terug in de ontmoetingsruimte bij de bar gaat het gesprek verder over de vrijwilligers. De rooms-katholieke parochie werkt hoofdzakelijk met vrijwilligers. Zelfs de betaalde muziekgroep is gestopt. Er kwamen vrijwilligers voor terug. ‘We hebben geen geld’, zei de voormalige pastoor, ‘maar we zijn rijk aan mensen’. Als er een feest is, hoef je maar met stemverheffing te spreken of er zijn vrijwilligers die hapjes aanbieden vanuit de diverse windstreken. Van Indonesische lieflafjes tot Spaanse tapas.

Er zijn diverse kerken vertegenwoordigd in de kring. Zij herkennen zich in elkaars verhalen over de vrijwilligers. Ze zijn moeilijker te vinden en richten zich meer op één operationele kerntaak. Het Leger des Heils heeft al enkele jaren geen betaalde voorganger in Almere. Het is een interessant project voor de Legerleiding, omdat blijkt dat men aardig zichzelf weet te bedruipen. Het helpt dat er in Almere behoorlijk wat kader woont. Een belangrijk thema bij het leger, vertelt majoor Arie van Dijk, is de afstemming van kerkgenootschap en welzijnsorganisatie.

De Nederlandse Gereformeerde Kerken zijn aanwezig in de persoon van emeritus-predikant ds. Berend Schaaij. Hij vertelt over het praktische werk in Lelystad. De koepel van zijn kerk maakte het afgelopen jaar een fusie mee. Belangrijke thema’s dit jaar zijn onder meer het rapport ‘Licht en Ruimte’ over de relatie naar homoseksuele mensen; en de zorg voor jongeren.

Ruben Herrebrugh was met Willem Kat aanwezig vanuit de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. Hij vertelde dat een focusmoment dit jaar voor de kerk bestaat uit het hosten van de familiegeschiedenisdag. Binnen zijn kerk is het onderzoek naar de voorouders van belang en de dag geeft daar de ruimte voor. Het viel de kerk op hoe weinig aandacht er vanuit de kerken samen is geweest voor de vredesweek, juist in een tijd dat de oorlog weer toeslaat in Europa en in het Midden-Oosten.

Dr. Theo van der Louw was met dr. Jan Dirk Wassenaar aanwezig vanuit de Protestantse Kerk in Nederland. Theo van der Louw vertelde over de inspanningen om meer relatie te leggen tussen de witte protestantse gemeenten en de gekleurde migrantenkerken. Hij prees de aandacht voor de roepingen in de kerk. En sprak zorg uit over enkele politieke vragen, zoals die rond vluchtelingen en rond stikstof.

Pastoor Sandor Koppers noemde als item van zijn kerk lokaal de zoektocht om als minderheid te midden van allemaal minderheden zichtbaar te zijn.

De Kring van Kerken Flevoland sprak af om een volgende keer het thema van het gebruik van internet op de agenda te zetten. Er zal nog speurwerk worden gedaan om te verkennen in hoeverre verpleeghuizen een wettelijke plicht hebben om ook pastoraat en levensbeschouwing te faciliteren. Enkele mensen hebben aangegeven belangstelling te hebben om de commissaris van de koning Arjen Gerritsen te bezoeken.

Foto: deelnemers van de kring van kerken Flevoland met v.l.n.r. ds. Berend Schaaij (NGK), ds. Theo van der Louw (PKN), ds. Jan Dirk Wassenaar (PKN), majoor Arie van Dijk (Leger des Heils), oudste Willem Kat (Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen), pastoor Sandor Koppers (RKK) en Ruben Herrebrugh (eveneens van de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen)  

Foto: de kerkruimte met links en rechts doorlopende taferelen uit het leven van Jezus, uitlopend op het Agnes Dei

Foto: Theo van der Louw (links) in de voorhal met boven hem het gedeelte geschilderd waar Petrus de Heer belijdt hem als Messias te zien, waarop Jezus hem prijst en de tekst uitspreekt over de sleutelmacht

Foto: de oorspronkelijke werkkamer van de pastoor, waar hij ook de biecht afnam