Gespreksvragen en werkvormen bij de bundel ‘Als het leven kantelt’

Hieronder staan talloze vragen die aansluiten bij het thema ‘Als het leven kantelt’ en de gelijknamige bundel. Het is niet de bedoeling dat men voor een groep alle vragen inzet. Er zijn juist diverse vragen opgenomen, zodat het mogelijk is een eigen selectie te maken of een enkele vraag te nemen en in dezelfde lijn meer vragen zelf te formuleren.

Het is mogelijk – als de overheidsrichtlijnen het toelaten – om als kleine groep bij elkaar te komen in een veilige ruimte. We geven evenwel in overweging om digitale ontmoetingen uit te schrijven met Google Meet, Google Zoom, Skype, Teams of een andere digitale ontmoetingsvorm. Zelfs de laatste suggesties over het maken van een illustratie kan men digitaal uitwisselen.

De suggesties / vragen:

1. Als uitgangspunt voor de bundel staat de vraag geformuleerd: ‘Hoe verhoudt God zich tot de huidige situatie? Of met andere woorden: waar is God in dit alles te vinden?’

Schrijf de vragen op een bord / flapover en laat groepsleden er een trefwoord of enkele trefwoorden bij zetten. Je kan ook vragen op een eigen papier een eerste antwoord te vinden op deze vraag. Wissel de antwoorden uit.

2. Tijdens de presentatie van de bundel zei iemand van de redactie: ‘We stelden vast dat we veel tijd steken aan technische vragen over veiligheid en hygiëne, maar verschillende kerkenraden vielen stil als het gaat om het voeren van het geloofsgesprek. Dat is jammer’.

In hoeverre voeren mensen in de omgeving van de gespreksgroepleden dit gesprek? Waar ligt de spits van dergelijke gesprekken? Of als de gesprekken niet worden gevoerd, waarom laat men dat achterwege?

Tijdens de presentatie vervolgde iemand: ‘Veel mensen maken zich zorgen over de situatie na de coronacrisis. Juist een inhoudelijk gesprek, het benoemen van je geloofsvertrouwen, kan een basis bieden voor een kerk die ook na de coronacrisis zichtbaar is’.

Wat vind je van deze redenering?

3. Tijdens de crisis geven allerlei instanties woorden aan het verlangen de crisis in goede banen te leiden. Zet bij elk van onderstaande instanties een trefwoord, passend naar jouw idee. Geef vervolgens aan met een nummering van 1 tot 7 welke instanties (en trefwoorden) je het belangrijkste vindt in deze crisis.

* journalist ………..…..…trefwoord:
* cabarettier ………......trefwoord:
* minister-president….trefwoord:
* viroloog…….....……….trefwoord:
* dominee-leraar………..trefwoord:
* dominee-pastor……….trefwoord:
* buurman ……….……...trefwoord:

4. Kies één van de twaalf meditaties uit bij een Psalm. Laat de deelnemers aan een gesprek de tekst lezen en een ‘+’ zetten bij een zin of een woord dat aanspreekt. Wissel uit met elkaar waar de plusjes zijn geplaatst.

5. Kies één van de Psalmen uit waarover een meditatie is geschreven. Laat de groep de Psalm lezen en vraag vervolgens naar een vers dat hen aanspreekt in combinatie met de coronacrisis. Als de groepsleden hebben gereageerd en de eigen associaties hebben besproken kan je samen de aangeleverde meditatie lezen. Zijn er opvallende overeenkomsten en verschillen?

6. In de teksten staan verschillende uitspraken over corona. Hieronder volgen er enkele. Laat de deelnemers van de gespreksgroep de uitspraken nummeren in volgorde waarin het hen het meest aanspreekt. Wissel de resultaten uit.

a) ‘Je merkt dat mensen in coronatijd bij uitstek naar elkaars aanwezigheid verlangen. In de ontmoeting met de ander beleven ze Gods nabijheid’. (citaat uit verbinden)
b) ‘De coronacrisis is een oefening in hopen. Het geduld van mensen wordt op de proef gesteld’ (citaat uit hopen)
c) ‘In deze dagen waarop het coronavirus hard toeslaat, vragen mensen om perspectief. Wanneer zal alles weer bij het oude zijn? Moet het werkelijk ons verlangen zijn dat alles bij het oude terugkomt? Of mag die merkwaardige tijdrekening van de kerk ons prikkelen om te bezien of God misschien een nieuwe weg met ons begonnen is.’ (citaat uit vernieuwen)
d) ‘De coronacrisis vraagt om zelfonderzoek en de bereidheid dingen te veranderen. Het is niet voorbij als wij het virus hebben overwonnen. We laten God in de steek als wij op de oude voet verder gaan'. (citaat genezen)
e) ‘Sommige mensen zeggen: in het coronavirus slaat de aarde terug, de natuur tikt ons op onze vingers. Anderen zeggen: het coronavirus is een straf van God omdat zijn schepping bij ons niet in goede handen is’. (citaat uit Schepper)
f) 'De coronacrisis brengt een deukje in ons maakbaarheidsdenken. Een deukje, want de crisis is vervelend en het is een drama voor individuele mensen die ziek worden of sterven, maar we zijn ervan overtuigd dat we dit virus eronder zullen krijgen. Wetenschappers werken dag en nacht aan een vaccin'. (citaat uit Schepper)

7. In de meditatie ‘Bevrijder’ staat de volgende alinea: ‘Tien procent van de Nederlanders gelooft in complottheorieën. Ze gaan van de gedachte uit dat samen met het vaccin een chip ingeplant kan worden, waarmee de overheid ons kan beheersen. Of ze denken dat satanisten ons regeren en het bloed van kleine kinderen drinken. Tot mijn grote schrik zijn ook weer allerlei antisemitische geluiden te horen. Het past ons als kerk om daar luid en duidelijk afstand van te nemen. Dit kan niet en dit mag niet’.

Vind je het een taak van de kerk om hierin afstand te nemen van deze mening?

8. In de meditatie over ‘Wijsheid’ staat de volgende alinea: ‘Waar wij mensen chaos en ontregeling zien, belijdt de Heidelbergse Catechismus dat alles ons toekomt uit Gods vaderlijke hand (Heidelbergse Catechismus, zondag 10). Dat roept de vraag op naar de oorsprong van het lijden: hoe leggen we een link tussen God en het virus? Ik merk dat ikzelf en vele anderen voorzichtig zijn om hier een uitspraak over te doen. Maar zondag 10 is ook een uiting van vertrouwen. Je kunt niet dieper vallen dan in de handen van God’.

In hoeverre maakt de uitdrukking van vertrouwen in God een eventuele inenting overbodig?

9. Kies één van de drie hoofdthema’s uit van personen van God. Bij de gekozen persoon staan vier titels. Vraag de groepsleden een keus te maken welk trefwoord naar beleving van de afzonderlijke leden het meest aansluit bij hun gevoelen ten opzichte van de coronacrisis.

(Kies bijvoorbeeld het thema van ‘de Geest’. Er zijn vier trefwoorden: klagen, hopen, vernieuwen, verbinden. Welk trefwoord sluit het meest aan bij jouw mening?)

10. De redactie heeft er voor gekozen om een indeling te maken op basis van drie personen van God en een uitwerking van Psalmen. Wat is consequentie van de keus voor een meditatie bij een Psalm? En wat is de consequentie voor een driedeling onder personen van God?

11. De redactie heeft er voor gekozen om ‘de Geest’ als eerste te noemen van de drie personen van de drie-eenheid. Meestal is de volgorde omgekeerd. Waarom zou de redactie de Geest voorop hebben gezet?

12. De redactie heeft onder elk persoon van de drie-eenheid een trefwoord boven een Psalm geplaatst. De trefwoorden bij de Geest en bij de Zoon zijn werkwoorden. Bij de Vader zijn het vier zelfstandige naamwoorden met een hoofdletter: Schepper, Rechter, Bevrijder, Wijsheid. Wat is de consequentie van die keus?

13. Er zijn diverse gebed(sfragmenten) in de bundel opgenomen. Hieronder volgen drie zinnen. Welke zin sluit het beste aan bij uw eigen gevoelens rond de coronacrisis?

a. Hoor ons bidden / en ons klagen / over alle regels die bezoeken beperken, / over onze wanhoop hierover, / er geen raad mee weten, / ben je veilig binnen? / Ben ik veilig buiten?

b. God, ik vertrouw op uw vernieuwende kracht. / Pasen ligt in het verschiet. / Leid ons door de diepte heen / tot een vernieuwd bestaan.

c. Afstand en nabijheid, / overal en altijd is het zoeken / naar de juiste balans tussen deze twee. / In welke situatie is ingrijpen nodig / en wanneer is niets doen de beste handeling?

14. Schrijf een gebed met eigen tekst zoals jij de coronacrisis ervaart.

15a. De redactie heeft gekozen voor drie beelddragers, respectievelijk bij de Geest, de Zoon en de Vader. Welke associaties heb je bij elk van die beelddragers?