Jury meest gastvrije kerk Oost-Nederland bijeen

De jury voor de meest gastvrije kerk van Oost-Nederland is onlangs bij elkaar geweest in Amersfoort. De juryleden waren te gast bij het kantoor van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Achter de meters boeken met nagenoeg alle plaatselijke historische boekjes over cultuur en erfgoed kwamen de vijf juryleden en 2 organisatoren bijeen. 

Uit de bijna zeventig aanmeldingen hebben ze tien kerken gekozen die genomineerd worden voor de prijs; vijf uit Gelderland en vijf uit Overijssel. Uit deze tien kerken kiest de jury uiteindelijk de winnaar en één kerk ontvangt een aanmoedigingsprijs. Aan de hand van zeven criteria worden de kerken beoordeeld. Het gaat om zaken als: openstelling, vindbaarheid, ontvangst, aanbod, informatieverstrekking, samenwerking, impact. Een mysteryguest bezoekt de komende weken de genomineerde kerken. Daarna krijgt een breder publiek de kans op de nominaties te reageren. Ik heb zelf besloten ook een aantal kerken aan te doen in de diverse regio's, sommige kerken doen mee met de wedstrijd, andere bezoek ik spontaan om zicht te houden op die gebouwen die zich niet aanmelden. 

De jury bestaat uit: Ellen Schulten (voorzitter examencommissie Toerism Management en verbonden aan de opleiding Interior Design en Styling in Deventer; ze is tevens voorzitter van de jury); vicaris Ronald Cornelissen (Rooms-Katholieke Kerk), classispredikant Klaas van der Kamp (PKN), directeur Conrad van Tiggelen (NBTC Holland Marketing of Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen) en Marjolein Verschuur (hoofd regio Noord-Oost Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed). Alinda van Ginkel en Johan ten Brinke faciliteren vanuit de organisatie Welkom in de Kerk (Wierden).

Tijdens de selectie werd er stevig gediscussieerd over de vraag naar de criteria van gastvrijheid. Naast formele criteria die je kunt meten (openingstijden, aanwezigheid van mensen) leert de ervaring immers dat gevoelscriteria een grote rol spelen bij de vraag of je je welkom weet in een kerkgebouw. Mensen voelen zich ergens op hun gemak of ze zijn onwennig op een bepaalde plaats. Zoiets heeft met gevoel en stijl te maken, waar men juist bij het Saxion (waar Ellen Schulte werkt) programma's voor ontwikkelt.

Bij het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) kijkt men weer anders. Het NBTC heeft in opdracht van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed een onderzoek uitgevoerd naar de interesse voor religieus erfgoed in Nederland. Het NBTC brengt het aanbod van religieus erfgoed in beeld en analyseert de verwachtingen van de bezoekers. Het onderzoek is uitgevoerd onder Belgen, Duitsers, Italianen en Nederlanders. Alle onderzochte nationaliteiten tonen belangstelling voor religieus erfgoed. De Italianen springen er bovenuit, waarbij het opvallend is dat ze bovengemiddeld geïnteresseerd zijn in de reformatie, Calvijn en Luther. Belgen, Duitsers en Italianen blijken echter minder bekend te zijn met het religieus erfgoed in Nederland. Het onderzoek toont aan dat er wel potentie is om meer toeristisch bezoek aan te trekken. Het onderzoek helpt beheerders en vvv's om verder strategisch (marketing-)beleid te ontwikkelen. 

Het NBTC noemt diverse bijzondere locaties in Overijssel in het onderzoek, zoals de synagoge in Enschede, de route Heilige Huisjes in Twente en de Broerenkerk in Zwolle. Met 600.000 bezoekers in de Broeren en 750.000 bezoekers in de boekhandel van de Dominicanen in Maastricht blijken boekhandels in religieus erfgoed bij de absolute toplocaties te horen waar het gaat om bezoekersaantallen. Ze laten andere gerenommeerde kerken achter zich, zoals de Dom in Utrecht (400.000 bezoekers), de Nieuwe Kerk in Delft (250.000 bezoekers en de St. Jan in Den Bosch (200.000 bezoekers). 

Foto (v.l.n.r.): Ronald Cornelissen, Marjolein Verschuur (rug), Alinda van Ginkel, Conrad van Tiggelen, Johan ten Brinke en Ellen Schulten. 

Zo af en toe bezoek ik een kerk in de regio Overijssel en Gelderland om indrukken te krijgen van gastvrijheid en sfeer. Wil je het meebeleven? 

Gastvrije pelgrimskerk Renkum
Gastvrije Maartenskerk Zaltbommel