Vooral jeugd in Overijssel lijdt onder corona

Vooral de jeugd in Overijssel lijdt onder de coronacrisis. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM, de GGD GHOR. Zij doen samen met de regionale GGD’s van Twente en IJsselland al vanaf het begin van de coronacrisis onderzoek naar het welbevinden van mensen en naar de levensstijl. De conclusie die op 17 mei 2021 naar buiten werd gebracht, is: het mentale en sociale welbevinden staat onder druk. De resultaten vloeien voort uit een enquête gehouden onder 4300 inwoners.

In het algemeen is bekend dat epidemieën leiden tot verslechtering van de geestelijke gezondheid. Dat komt doordat mensen zich geïsoleerd voelen en angst hebben over hun gezondheid. Ook de economische crisis bedreigt het mentaal welbevinden. Dit maakt de coronacrisis dubbel belastend voor de geestelijke gezondheid. Deelnemers aan het onderzoek ervaren gevoelens van eenzaamheid en minder mensen ervaren hun sociale contacten als ‘goed’. Jongvolwassenen rapporteren een slechter welbevinden dan oudere deelnemers.

De impact van corona op het dagelijks leven en het welbevinden van mensen hangt sterk samen met de fase waarin de coronacrisis zich bevindt. Zo daalt het welbevinden bij strengere maatregelen, - het laat zich raden - en het stijgt het bij versoepelingen.

Bij de start van corona, de intelligente lockdown, waardeerden Overijsselaars de tevredenheid met het leven met een 7,3. De versoepeling van de maatregelen in de zomermaanden zorgden voor een opleving naar een 7,5 (juli) en 7,7 (augustus). Na de zomermaanden daalde de tevredenheid in hoog tempo naar 7,1. In de eerste 2 maanden van 2021 daalde het rapportcijfer voor het eerst sinds de coronametingen onder de 7 (coronameting februari 2021: 6,9, gelijk aan het landelijke cijfer). Een mogelijk effect van de ‘lockdown-moeheid’ die onder een deel van de mensen heerst.


Jongvolwassenen (leeftijd tot en met 24 jaar) zijn van alle leeftijdsgroepen het minst tevreden met hun leven en geven in februari 2021 een krappe voldoende: 5,5. Dit komt doordat de maatregelen juist deze jonge doelgroep, waaronder veel studenten, zwaar treft: online onderwijs, weinig sociale interacties en geen bijbanen in horeca.


Het verschil in rapportcijfer met de andere leeftijdsgroepen is groot. De 70-plusser (7,3) en 55 tot 69 jarigen (7,1) geven hun leven nog steeds een ruim voldoende.


In de laatste meting (februari 2021) geeft 68% aan zich enigszins tot sterk eenzaam te voelen. Het percentage deelnemers dat (enigszins) eenzaamheid ervaart toonde een flinke daling vanaf de eerste meetronde, maar laat sinds augustus 2020 weer een stijging zien.


Het merendeel van de Overijsselaars toont hierin een zekere mate van veerkracht, gelijk aan het landelijke beeld. Bijna 70% geeft bij de meting in februari 2021 aan dat zij naar creatieve manieren zoeken om met de huidige situatie om te gaan. Driekwart gelooft dat zij zichzelf onder controle hebben, wat er ook gebeurt. Twee derde gelooft dat zij ook positieve dingen uit deze situatie kunnen halen en eenzelfde aandeel zoekt actief naar alternatieven als zij bepaalde dingen door deze situatie niet meer kunnen doen.


Aan de deelnemers is een aantal stellingen voorgelegd om de kwaliteit van sociale contacten te meten, zoals ‘Ik mis het om mijn vrienden of familie in het echt te zien’ en ‘Alles bij elkaar ervaar ik de kwaliteit van mijn sociale contacten goed’. In de laatste meetronde ervaart 50% van de Overijsselaars de kwaliteit van sociale contacten als goed. Bij de start van de coronapandemie was dit nog 70%. Dezelfde trend zien we op landelijk niveau, al lag het aandeel bij de start al lager (61%) .

Ook bij dit thema zien we een duidelijk verschil tussen jongvolwassenen en oudere leeftijdsgroepen. Jongeren ervaren slechts 14% van de sociale contacten als goed, bij de andere leeftijdsgroepen varieert dit: tussen 44 en 63%.  


Een gezonde leefstijl helpt mensen om mentaal, fysiek en sociaal gezond te blijven, ook in coronatijd. Het gaat hierbij onder andere om sporten, bewegen en gezond eten. Bij sporten en bewegen zien we dat bijna 1 op de 2 respondenten (veel) minder is gaan doen vergeleken met de periode voor de coronamaatregelen. Blijkbaar is er een hele grote groep die een sportclub nodig heeft om in beweging te komen.