Foto: moment van voorbede in een kerkdienst (archieffoto)
Voorbede voor lokale overheid
De lokale overheid, burgemeester en wethouders, mag best af en toe met naam en toenaam in de voorbeden van de gemeente een plek krijgen. Die conclusie kan je trekken nu de positie van de burgemeesters steeds vaker onder een vergrootglas worden geplaatst en als gezicht van de lokale gemeenschap kop van Jut aan het worden zijn.
Burgemeesters komen letterlijk in de vuurlinie te liggen. Dat bleek woensdag 18 september tijdens een zitting van de extra beveiligde rechtbank in Rotterdam. Daar kwam juist de situatie in Overijssel scherp in beeld. Een groep radicale soevereinen bleek burgemeester Ron König van Deventer als doelwit te hebben uitgekozen voor een terroristische aanslag.
Er kwam opening van zaken toen een 25-jarige man uit Olst-Wijhe en een 45-jarige man uit Deventer werden gearresteerd. Ze werden eerder betrapt, toen ze vuurwapens in ontvangst namen op een parkeerplaats in Heeten. Nader onderzoek wees uit dat er ook in de woningen vuurwapens aanwezig waren. Het leidde tot nog vier aanhoudingen.
Achter de plannen gaat een ideologie schuil van een organisatie Common Law Nederland Earth, schrijft onder meer de Volkskrant. Het gaat om ogenschijnlijk gewone burgers met uiterst militante ideeën over soevereiniteit van mensen. Het Openbaar Ministerie ziet de club als een terroristische organisatie. De organisatie wil de huidige overheid en democratische instellingen aan de kant schuiven met eventueel dodelijk geweld. Ze houden daarvoor trainingen, waarbij Deventer met naam en toenaam wordt genoemd.
In juli dit jaar werd een man tot vijf maanden cel veroordeeld wegens het bedreigen van burgemeester Anko Postma van Tubbergen, ook in Overijssel. De dreigingen komen ook voor in andere provincies; bijvoorbeeld de auto van de burgemeester van Leeuwarden, Sybrand Buma, ging in vlammen op.
De Volkskrant legt een verbinding tussen de kritieke benadering van de burgemeester, dus breder dan die van deze militante groepen, en de afnemende populariteit onder sollicitanten voor het ambt. Het aantal burgemeesterskandidaten per vacature is sinds 2016 met veertig procent gedaald. Deels heeft dat, vullen we aan, wellicht ook te maken met een krapte op de arbeidsmarkt.
Vanuit de kerk proberen we goede relaties te onderhouden met de overheid. Je ziet dat bijvoorbeeld in de periodieke (jaarlijkse of halfjaarlijkse) gesprekken van de lokale overheid met vertegenwoordigers van de kerken. Als classis roepen we de lokale kerkenraden op die gesprekken serieus te nemen, voor te bereiden en te evalueren. Je merkt dat de contacten goed zijn op momenten dat een nieuwe predikant zich verbindt aan een gemeente. Vaak is de burgemeester daar aanwezig en spreekt na afloop van de dienst een woord van welkom. Bij de verbintenis van de classispredikant was één van de commissarissen van de koning als gast en als spreker aanwezig.
Nu de druk op de burgemeesters groeit en zij als gezicht gezien worden van de lokale gemeenschap, is het nuttig om als kerken niet alleen in algemene zin voor de overheden te bidden, maar juist ook de lokale autoriteiten af en toe met naam en toenaam te noemen. Ds. Theo Vrijlandt, die een boek schreef over Liturgiek en naar wie nog een bruggetje is vernoemd in zijn toenmalige woonplaats Ginneken (Brabant) schrijft over de voorbede: ‘Bij voorbeden is het belangrijk het noemen van de concrete nood in gemeente, samenleving of wereld, die men in het kader van Gods heilsbedoelingen durft te zetten. En wel zo, dat deze voorbede ook verplicht. De voorbede moet landen in ons hart, in ons denken, in onze energie, en in onze handen’.
De kerk kan er voor kiezen in dezen spreekbuis te zijn van de lokale gemeenschap. Veel mensen hebben er baat bij dat er rust, orde en veiligheid is in de omgeving waar ze wonen. Ook de kerken kunnen in vrijheid bij elkaar komen als er een gunnende sfeer is. De burgemeester belichaamt met zijn ambt die sfeer en zekerheid.