Alternatief Jom Kipoer
De Joodse gemeenschap in Twente heeft een alternatieve invulling gegeven aan de viering van Jom Kipoer op maandag 28 september. De gewenste viering in de synagoge van Haaksbergen kon geen doorgang vinden vanwege het corona-gebeuren. Men heet een alternatief gevonden door een film op te nemen. Ds. Reinier Gosker, verbonden aan het classicale pastores leerhuis in Wierden, vroeg toestemming het in breder verband kenbaar te maken en stuurde de informatie door naar deze website.
Bert Oude Engberink schreef er een toelichting bij. Hij legt onder meer uit:
De video is opgenomen in sjoel Haaksbergen, in de aanloop naar Jom Kipoer 2020 / 5781. De kijker hoort een welkomstboodschap door voorzitter van de LJG Twente Bert Oude Engberink.
Dan volgt het Kol Nidre, dat driemaal gezongen wordt bij de aanvang van de ingaande avonddienst terwijl er drie Thorarollen zijn uitgenomen. Kol Nidre is een gebed rondom de formule die de Eeuwige verzoekt de gedane geloften voor het komende jaar tegenover Hem bij voorbaat te annuleren, om onhoudbare situaties in de relatie met Hem bij voorbaat te voorkomen. Gezongen door chazzan Daan Daniels.
Vervolgens klinkt de Duitse Kedoesja van de Ne'iladienst, de namiddagdienst tegen het einde van Jom Kipoer. Het is oorspronkelijk geschreven in het Duits en gecomponeerd door Louis Lewandowski, de 19e eeuwse Oberkantor van de Grote Synagoge aan de Oranienburgerstrasse in Berlijn, waarvan de koepel op de ruïne van het voorportaal heden nog steeds de skyline van Oost-Berlijn siert. Na de tweede Wereldoorlog werd deze kedoesja in de vele Exilgemeenten van Berlijn, zoals de liberale gemeente van Amsterdam naar de nieuwe volkstaal en uiteindelijk naar het Hebreeuws vertaald. Er bestaan heden dan ook vele varianten van de oorspronkelijke tekst. Hier de vertaling van rabbijn Dr. Jacob Soetendorp. Gezongen door de chazzanim Daan Daniels en Bert Oude Engberink.
Dan is er de derasja = predicatie door Tim van Dingstee, geschreven voor de Kol Nidredienst. Hij handelt over de grondgedachte van gemeenschap en de gezamenlijke verantwoordelijkheid als volk Israël voor elkaar en tegenover God.
Het filmpje sluit af met Kaddiesj sjalem, Heel-kaddiesj door Bert Oude Engberink. Enige vormen van het kaddiesjgebed sluiten hele en delen-van diensten af. Zeker met de Hoge Feestdagen Rosj Hasjana en Jom Kipoer hebben de vele kaddiesjim hun eigen melodie, die per gemeente of regio verschilt. Hier horen we een Oost-Europese chassidische melodie die feestelijk en vreugdevol is.
De inbreng wordt In de gemeente die in Haaksbergen bijeen komt hoog gewaardeerd als afsluiting van Mischa, het middaggebed, waarna we overgaan naar vrolijker melodieën tot het einde van Jom Kipoer’.
Voor het filmpje zie: http://www.youtube.com/watch?v=8EF_qo_rGG8&authuser=0
Foto: Bert Oude Engberink