Actievoerders zoeken karikatuur van Staphorst

Hoe karikaturaal wil je het hebben? Een foto van een man en een vrouw in klederdracht kijken door een gordijn, gluren naar wat er achter het gordijn onder mensen gebeurt. Het is de foto die het dagblad Trouw op 26 november 2022 voegt bij een artikel ‘Met christelijk Staphorst hoeft niemand zich te bemoeien’.

Het artikel sprak me aan. Niet alleen omdat ds. Desiree Prins – van den Bosch van de hervormde gemeente De Rank in Staphorst aan het woord komt. Maar ook omdat ik zelf (KvdK) in de week voorafgaand aan het protest van de Kick Out Zwarte Piet ben gebeld door een deelnemer van de organisatie die Zwarte Piet wil uitbannen uit Nederland. Tot twee-, driemaal toe ging de telefoon over, terwijl ik op bezoek was bij een zieke collega. Toen de telefoon met het mij onbekende nummer een volgende keer overging, na afloop van het ziekenbezoek, drukte ik op de knop van ‘accepteren’.

Een vrouwenstem sprak me aan: ‘U bent predikant in Staphorst zie ik, en ik zou u willen vragen om in het kader van ‘Heb je naaste lief als jezelf’ een preek te verzorgen’. Ik was verwonderd toen ik de vraag kreeg. Natuurlijk omdat ik in formele zin geen gemeentepredikant ben van Staphorst, maar ook omdat ik me realiseerde hoe georganiseerd en strategisch de Kick Out Zwarte Piet organisatie te werk gaat. Men wil gewoon een kwestie uitvergroten…. En gebruikt Staphorst als geschikte coulissen, waar de media wellicht op willen toehappen. 

Ik hield de boot in het telefoongesprek wat af en zou het incidentje al weer zijn vergeten als niet binnen een week het protest van Kick Out zich voltrekt, mensen bij de gemeentegrens tot staan worden gebracht en de media berichten hoe relschoppers uit Staphorst mensen van Kick Out Zwarte Piet het protest onmogelijk maakten. De pers schreef er schande van hoe weinig ruimte er is voor de Zwarte-Piet-criticasters. Ik dacht onmiddellijk: Dit is de omgekeerde wereld.

Ik ben zelf heel erg voor een neutrale Piet en vind dat Zwarte Piet moet verdwijnen, maar om nu te zeggen dat Staphorst de relschoppers levert en Kick Out Zwarte Piet de democratische krachten….. En dan te suggereren dat men het op de Bible Belt niet zo nauw neemt met de burgerlijke wetgeving….. Dit moet je toch uitlokking noemen van de Kick Out Zwarte Piet – beweging….?

Als gezegd: Trouw schrijft er over en laat onder meer de PKN-predikante uit De Rank aan het woord. Ze moet reageren op Fred van Lieburg, de historicus die vanuit academische analyse naar de Biblebelt kijkt. Hij zegt dat protesten tegen de communis opinio in Staphorst zich verbinden met religieuze beelden van toenemende vervreemding, van een cultuuroorlog, in de eindtijd. En dan komt Desiree: ‘Deze opvatting vindt bij dominees in Staphorst geen weerklank. Desiree Prins – van den Bosch, predikante in de hervormde PKN-gemeente De Rank in Staphorst, ziet de link met religie niet. Of het moet zijn dat mensen van buiten zich afvragen hoe het geweld valt te rijmen met een christelijke moraal van naastenliefde. ‘Dat die vraag altijd aan ons wordt gesteld, is het kruis dat Staphorst moet dragen’, verzucht ze. ‘In geen enkel dorp wordt de dominee gebeld bij rellen’. En met dat laatste zal ze bedoelen dat de Staphorsters haar niet bellen, mogelijk is zij ook gebeld door het actiecomité.

Het geschreven artikel eindigt overigens ook met een steekhoudende analyse, dat niet Staphorst het isolement tegenover de actievoerders opzoekt, maar dat mensen van buitenaf de confrontatie willen gebruiken om hun eigen thema weer in het nieuws te krijgen. Maaike van Houten schrijft: ‘Ze (de Staphorsters) waren aangehaakt, maar door dit soort bemoeizuchtige acties van buitenaf worden ze tot opstandige afgehaakten gemaakt’, zegt Cuperus (een cultuurhistoricus)’. Cuperus combineert het met andere initiatieven die met de Randstad worden verbonden; zoals het stikstofprobleem. Ook dat wordt niet als uitdaging voor de consumenten gezien, maar eenzijdig geprojecteerd door de elites op de manier waarop boeren hun ambacht uitoefenen, wat ze soms al vijf of zes generaties uitoefenen. Cuperus: ‘In Staphorst telt het dubbel. Mensen voelen zich onbegrepen en niet gerespecteerd. Als christen, als plattelander, als boer en ook nog als vervuilende ondernemer. Alles is fout wat ze doen, in de ogen van de grootstedelijke elite. Dat is een ticket voor afgehaaktheid’.