Provinciale overheid helpt instellingen te verduurzamen
De contacten van plaatselijke kerkelijke gemeenten met de burgerlijke overheid ter plekke zijn wisselend. In sommige plaatsen onderhouden burgemeester en pastores een periodiek contact. In andere plaatsen zijn er weinig ontmoetingen. Dat vertelde desgevraagd Leen Verbeek, commissaris van de koning in Flevoland, maandag 16 januari tijdens een ontmoeting met Janny Bunschoten en Klaas van der Kamp als vertegenwoordigers van de kerken in de regio.
Op provinciaal niveau is er gemiddeld één keer per jaar een overleg, waarbij de twee geledingen ervaringen uitwisselen en verkennen of ze elkaar in hun werk kunnen versterken. Dit keer kwamen thema’s aan de orde als: armoede, de energiecrisis, de situatie bij boeren en vissers en de komende verkiezingen voor Provinciale Staten (15 maart).
Bij eerdere ontmoetingen nam de coronacrisis een centrale plaats in. De dreiging van het virus is duidelijk afgenomen. Toch merk je zowel bij de provincie als in de kerken de naweeën van het corona-isolement. Het kost moeite mensen op het oude niveau te motiveren. De corona-crisis mag dan in de nadagen zijn; andere crises hebben zich inmiddels gemeld: de inflatie doet een appel op diaconieën om arme mensen bij te staan; de energieschaarste dwingt kerken tot het afsluiten van nieuwe contracten met energieleveranciers, waardoor de financiële druk op kerkrentmeesters toeneemt. De provincie heeft een speciaal fonds voor verduurzaming waar maatschappelijke organisaties inclusief de kerken, gebruik van kunnen maken.
De armoede is als thema bij de gemeenten ondergebracht. Burgemeesters ontmoeten elkaar regelmatig. Hierbij schuift dikwijls ook de commissaris aan. Tijdens deze bijeenkomsten kan het thema armoede aan de orde komen. Het lastige is, dat de landelijke overheid bij het begin van de decentralisatie de geldstroom naar de gemeenten koppelde aan de prijsontwikkelingen. Dat beleid is losgelaten, toen de landelijke overheid voor buitengewone uitgaven kwam te staan in het kader van de coronacrisis. Het resultaat is nu, dat burgerlijke gemeenten vaak moeten woekeren met de krappe middelen. Je moet keuzes maken en kan niet alles doen wat je zou willen doen.
Tijdens het gesprek kwam de diversiteit aan armoedeproblematiek aan de orde. Slechts in een beperkt aantal gevallen gaat het om de behoefte aan geld. Vaker nog vinden mensen het moeilijk om overzicht te houden over vragen en mogelijke tegemoetkomingen. Ze hebben last van de bureaucratie. Zij zijn geholpen met een buddy, een coach. De kerken kunnen op dat terrein een positieve bijdrage leveren aan de saamhorigheid in de samenleving door deze mensen een handje te helpen met het wijzen van een route en het invullen van een formulier.
De provincie Flevoland heeft de komende jaren met ingrijpende projecten te maken variërend van het realiseren van duizenden woningen tot het verduurzamen van de landbouw. Burgers leven erg mee in de stappen die de overheid zet. Mensen vergeten bij alle emoties over ontwikkelingen wel eens, dat de overheid bij de ontwikkeling van Flevoland destijds de gronden een bestemming heeft gegeven. Sommige landerijen werden verpacht, waarbij er ruimte bleef om op termijn grond beschikbaar te houden voor stedenbouw en vestiging van bedrijven; andere gronden werden verkocht aan agrariërs met de bedoeling landbouw structureel mogelijk te maken. In discussies merk je weinig historisch besef en er ontstaat in de gesprekken al vrij snel een opportunistische toonzetting.
De kerken zijn ook actief op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg. Het thema kwam in het gesprek naar voren met verwijzing naar diverse andere organisaties in de provincie. De organisatie Flever trekt op dat gebied eveneens zijn sporen. En er is zoiets als een Centrum voor Levensvragen, speciaal bedoeld voor mensen die niet op de pastorale begeleiding vanuit kerken zullen terugvallen. De landelijke overheid trekt daarvoor de portemonnee. De afvaardiging van de kerken benoemde een nieuw initiatief van de kerk in Almere, waar men een stadspastor zoekt voor jonge zingevers.
Op 15 maart zijn er verkiezingen voor Provinciale Staten. Direct daarna kunnen kerken net zoals andere instellingen zich schriftelijk richten tot de informateur. In de regel komen daar veel brieven binnen. In een later stadium als het college is gevormd, kunnen kerken – als ieder ander – kennismaken met een gedeputeerde die een portefeuille beheert verwant aan de kerkelijke thema’s. Leen Verbeek hoopt tot 1 november 2023 te blijven als commissaris van de koning. Daarna gaat hij met pensioen.
Fotobijschrift: De kerkelijke delegatie overhandigde Leen Verbeek een overzicht van 91 jaar ontwikkelingen in kerken. De Vereniging Kerkbeheer Overijssel-Flevoland heeft het boek recent uitgebracht.