Kerkgebouw in Kalenberg twintig jaar later
De kerk is twintig jaar geleden in 2004 afgestoten. Er vinden geen erediensten meer plaats. De voormalige kerk van Kalenberg met de daarbij behorende gemeente maakte deel uit van een samenwerking in de regio. Twintig jaar later namen we er een kijkje. Wat gebeurt er met religieus erfgoed als de kerkrentmeesters zich niet meer over de plannen van groot onderhoud ontfermen?
Als je aan het begin van deze eeuw voorging in de kerk van Kalenberg, moest je eerst je auto zien kwijt te raken ergens op een parkeerplaats in het dorp. Je kuierde naar de brug waar je aan de ene kant van het pad het oude schoolgebouw zag en aan de andere kant de kerk, tegenwoordig '‘t Lokaaltje’ geheten. De bezoekers van de dienst waren op de vingers van twee, drie handen te tellen. Met hardnekkige trouw zetten ze zich in de witte banken op de zondagen dat er diensten waren. Op den duur was het allemaal niet te handhaven, gezien de omvang van de gemeente en de kwetsbaarheid.
De kerk van Kalenberg is sinds 1881 in gebruik als kerk. Maar het gebouw werd al in 1843 gebouwd. Een gemeentelijk monument is het. Tegelijk een van de oudste gebouwen van Kalenberg. De familie Jongschaap kocht het in 2005 en heeft het sindsdien zorgvuldig onderhouden. De voorgevel is vernieuwd. Het interieur eveneens. Maar door het handhaven van de glas-in-lood-ramen en de preekstoel is de sfeer van het kerkgebouw gebleven. Pieter Jongschaap zorgde begin 2022 nog met zijn zonen Peter en Bene voor een restauratie van de fundamenten. Houten paalkoppen onder de betonnen fundering zijn door lager grondwaterpeil gaan rotten. Zo’n 34 nieuwe palen zijn er geplaatst om het euvel op te lossen.
De nieuwe eigenaars, de familie Jongschaap, ontfermen zich sinds 2004 over het gebouw en maakten er een horeca-gelegenheid van. Het vormt een logisch geheel met het rondvaartbedrijf dat ze al eerder oprichtten. De familie woont pal naast het kerkje en het was dan ook voor de hand liggend om het gebouw inclusief de grond te kopen voor een best wel markt-gerelateerde prijs. Het gebouw kende achterstallig onderhoud. De familie heeft het laten uitvoeren. Daarbij heeft de familie er voor gewaakt dat het iets van het oorspronkelijke karakter kon behouden. Als je op de preekstoel stijgt, vind je er een bijbel op de lessenaar, bijna op maat gemaakt, zo lijkt het; en aan de linkerkant is nog het belletje; was het om de organist te waarschuwen of was het om het signaal ‘zitplaatsen vrij af” af te geven? Een collectehengel in de hoek is een andere relikwie die doet denken aan het verleden toen de kerk nog een hervormd gebouw was.
Het gebouw doet ook denken aan ‘t Ponkje in Woudsend, waar een voormalige doopsgezinde kerk al in 1969 werd omgebouwd tot een horecagelegenheid. ‘We hebben er na de aankoop van dit gebouw ook gekeken’, vertelt Martha Jongschaap. Het gebouw in Kalenberg heeft inmiddels een ruim terras en je kan binnen zitten om iets van de oude kerksfeer te inhaleren. De meeste Kalenbergers, laat zich raden, zijn blij dat het gebouw herkenbaar is gebleven en daarmee ziel geeft, een hart is voor de talloze rietdekkershuisjes langs het kanaal.
