Preses gaat na vier jaar nieuwe uitdaging aan als interim-predikant

Ds. Hans van Solkema neemt afscheid als preses van de classis Overijssel-Flevoland. Hij heeft vier jaar leiding gegeven aan de classis in een cruciale periode. Nadat het aantal classes was teruggebracht van 75 naar 11 heeft hij wat oost-Nederland betreft een duidelijk profiel aangereikt, waardoor de classis tot een betrouwbare partner is geworden voor de 200 gemeenten en pastores.

Dat het profiel zo duidelijk vorm kon krijgen heeft met enkele kwaliteiten van de voorzitter te maken. Hij vermag een empathische houding naar mensen te combineren met een scherpe analytische geest en een verlangen mensen geestelijk te dienen. Die drie eigenschappen hebben een mild en transparant klimaat gegeven aan het breed moderamen (kernbestuur) en de classicale vergadering.

Hans heeft het vermogen empathisch dicht bij mensen te kunnen komen. Natuurlijk helpt zijn zachte Heerlense tongval aan het beeld dat hij benaderbaar is en geen scherpslijper. Maar die uiterlijke benaderbaarheid correspondeert met innerlijke interesse en het verlangen mensen in een vergadering recht te doen. Echt mensen persoonlijk afkappen zal Hans als voorzitter dan ook niet gauw doen. Hij zal bij tijdnood eerder een appel doen op het collectieve geweten.

Bruggenbouwer

Hans is daarbij een bruggenbouwer, zowel voor de classis als voor de gemeente Heino. De regionale krant schreef daarover al bij zijn komst naar Heino in 2010: 'Bij de Hervormde gemeente in Heino wachten hem vele uitdagingen. De gemeente is namelijk verscheurd door een conflict binnen het kerkbestuur. Hans houdt zich op de vlakte. “Ik weet er eigenlijk niet zoveel van. Maar er is hoe dan ook veel te doen. Het gegeven dat ik niet in een gespreid bedje terecht kom, spreekt me juist aan. Ik zie mezelf wel als een bruggenbouwer! Ik ben niet zo van het evangeliseren. Ik wil met de kerk naar buiten treden. Niet vanuit een arrogante positie, maar vanuit gelijkwaardigheid. Iedereen is op zijn eigen manier bezig met zingeving en diepgang”'. De gelukkige combinatie van onbevangenheid en zichtbaarheid hebben de gemeente en heeft de classis goedgedaan.

Analytische geest

Als tweede eigenschap noemde ik een scherpe analytische geest. Hans bezit het vermogen om grondig en origineel te lezen en te denken. Hij kan zelfs kerkordespecialisten stil krijgen door de opmerking: ‘Laten we toch nog even goed lezen wat er nu echt staat’. En hij schroomt niet als voorzitter duidelijk beleid te (laten) ontwikkelen. Er is geen enkele classis die zo ver gaat in het reageren op de studieplannen van de pastores. Dat Overijssel-Flevoland van alle classes het hoogste scoort in de planontwikkeling is mede te danken aan de voorzitter die vanaf het begin de professionaliteit van de permanente educatie heeft onderbouwd. Het beleid rond preekconsenten, de duidelijke samenwerking van beheer en bestuur; het zijn allemaal onderdelen van het werk waar de voorzitter duidelijk de piketpaaltjes aangaf, waardoor de classis Overijssel-Flevoland niet alleen een uitgeschreven beleidsplan heeft, maar ook een vitaal beleid qua toepassing.

Hans van Solkema heeft dat analytische vermogen ook gevoed in het bestuur. Hij wist dat als professioneel predikant uit te bouwen door de goede literatuur aan te reiken en in gesprekken verdieping te geven door denkmodellen in te voeren. Een goed voorbeeld daarvan vormen de negen Godsbeelden die hij introduceerde vanuit het boek dat Piet van Veldhuizen vertaalde en daarmee gaf hij een instrumentarium om onderscheidend naar gemeenten te kijken.

Geestelijk leiderschap

Een derde eigenschap waar Hans zich op laat aanspreken betreft zijn geestelijk leiderschap. Hij heeft nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij het leidinggeven aan de classis in die zin wilde invullen. Als voorzitter van de classis Zwolle verwoordde hij in 2016 het besef dat geestelijk leiderschap gaat boven organisatorisch management: ‘Ik verlang niet naar een dominee in de vorm van een bestuurder, manager, maar iemand die de geestelijke gave bezit om mee te lopen, ons steeds weer te bepalen bij het “nu” van de kerk. Zodat wij misschien met een variant op Augustinus kunnen zeggen: overal zochten wij U (in de basics, in de toekomst), maar Gij waart altijd bij ons, en wij wisten het niet… ‘’

De training geestelijke begeleiding heeft hem daarin verrijkt. Hij noemt zich op een eigen website niet voor niets ‘predikant en geestelijk begeleider’. Ik haal de website aan die drie jaren actief gevoed met teksten in de periode 2013 – 2016, daarnaast onderhoudt Hans van Solkema een nieuwe site (klik hier). Hans citeert in vergaderingen regelmatig de woestijnmonniken. Hij haalde ze bijvoorbeeld aan tijdens een lezing die hij gaf voor predikanten in de regio in 2019: ‘De woestijnmonniken hadden elkaar niet uitgezocht, maar voelden zich wel tot elkaar verplicht. Ondanks dat ze als eenlingen leefden kwamen ze toch regelmatig bij elkaar en hielden samenspraken (collationes). Die samenspraken waren er op gericht om samen uit te zoeken wat de goede weg zou zijn in het beoefenen van het geestelijke leven van ieder van de leden afzonderlijk. Ze probeerden elkaar daarmee de goede weg te wijzen maar ook voor valkuilen te behoeden. Een belangrijk doel van deze samenspraken was om elkaar te corrigeren. Beroemde instrumenten daarbij zijn de onderscheiding van de geesten en het beeld van de bekwame geldwisselaar’.

Interim-predikant

Ds. Hans van Solkema wordt 1 mei bevestigd als interim-predikant (50 procent) in de gemeente Heino. Hij zal in die functie vooral gemeenten in oost-Nederland dienen. De resterende tijd blijft hij verbonden als gemeentepredikant aan Heino. Hij blijft ook lid van de classicale vergadering en zal periodiek overleggen met de classispredikant over de ontwikkelingen in de regio. Zijn taak als voorzitter wordt vanaf 1 september overgenomen door een nieuwe preses. De interim-predikant is een relatief nieuwe functie. Zo'n predikant wordt ingezet in gemeenten die in transitie zijn, een verandering wenselijk achten, en een kundig geestelijk leidsman vragen te helpen bij het vinden van een nieuw spoor. Na de interim-predikant die korte tijd blijft, komt er daarna vaak weer een reguliere gemeentepredikant. 


Foto: boven Hans van Solkema
Onder diverse momenten: tijdens een gespreksronde, tijdens een felicitatie, tijdens een digitale ontmoeting