Ingesloten in Wijhe

Online-diensten kunnen de gedachte versterken dat er in een kerk alleen iets gebeurt als er iets gedaan wordt. Dat is een misvatting, meent pastor Marinus van den Berg. Hij liet zich daarom dit najaar een uur lang insluiten in de protestantse Nicolaaskerk in Wijhe. Op de website www.bezinning.nl beschrijft hij zijn ervaringen. Ook als je in een lege kerk plaatsneemt zijn er allerlei indrukken die op je inwerken. Hij daagt lezers uit om zich aan een zelfde ervaring over te geven in de coronatijd en een uurtje in een lege kerk gaan zitten.

Marinus van den Berg schrijft: Een kerkdienst in een kerk bezoeken is ook de komende tijd nog maar voor een enkeling mogelijk. Nog maar enkelen kunnen de fysieke, lijfelijke ervaring met een kerkgebouw opdoen. Je kunt Het Woord missen en het Delen en Breken. Je kunt het zingen missen en de koffie na afloop. Je kunt elkaar missen en sommigen in het bijzonder. Je kunt ook de geur missen, of de stilte die in een kerkgebouw een eigen eigenheid heeft. Je kunt de beelden, de fresco’s en de ramen missen. Ramen met verhalen en ramen zonder verhalen die het steeds veranderende licht doorlaten. Je kunt er zoals in de oudste kerken de grafstenen missen die je verbinden met de geschiedenis. Je kunt het orgel missen.

Stilte

De online-diensten kunnen de gedachte versterken dat er in een kerk alleen iets gebeurd als er iets gedaan wordt. Mijn ervaring is dat er in een kerkgebouw altijd iets gebeurt. Allereerst met jezelf. Je wordt toegesproken of soms ook aangesproken door wat er in de stilte is. Ik bezoek graag een kerkgebouw als er niemand of bijna niemand is. Soms is er muziek maar vaak is er stilte. Ik ga er graag ergens zitten en zou er soms eindeloos willen blijven. Als het zou kunnen in sommigen wel een hele dag. Ik kijk naar het spel van het licht op de muren en de pilaren.

Meerdere uren zat ik eens in het Franse Vézelay in de basiliek maar ook heb ik de voorbije maanden genoten van de Bergkerk in Deventer mede door de expositie van het werk van Ela en Stefan Venbroek. Hun werk inspireerde mij. Zoals er monniken zijn die verlangen naar een kluis – zoals Benoit Standaert van de Sint Andries abdij bij Brugge – zo verlang ik er soms naar om me te laten insluiten in een kerk. Om er te zijn, om er te kijken, te bidden en te schrijven.

Intens

In het najaar van 2020 liet ik me met voor voorkennis en hulp van predikant Martje Veenstra een uur ‘insluiten’ in de Nicolaaskerk van Wijhe. Het werd een intens uur. Onder meer het verscholen beeldje van Elisabeth van Thüringen trof me. Een vrouw met zorg voor de meest kwetsbaren in haar tijd.

Misschien zijn er wel meer mensen die naar zo’n ervaring uitzien. Een hele dag is veel maar een uur kan ook al veel zijn. We naderen de vastentijd, tijd van bezinning. In de katholieke kerken zijn kruiswegen te vinden. Je kunt er langs lopen of je gaat er bij een stil staan en zitten. In de katholieke kerk van Nijverdal zag ik bij een van die staties de tekst: “Jezus komt aan het einde van zijn krachten.” Dat klonk zo anders dan “Jezus valt voor de derde maal”.

Dat aan het einde van je krachten komen is in deze coronatijd het verhaal van steeds meer mensen. Mensen zoeken naar veerkracht en moed om het vol te houden. Ook in hun ziel en hun hoofd. Ik las over een schooldirecteur die zei dat de ziel uit de school was. We zoeken ziel, bezieling in een ontzielende tijd.

Wie het hele artikel van Marinus wil lezen, kan hier klikken.