Dr. Jan Dirk Wassenaar heeft maandag 27 mei het eerste exemplaar van 'Zomer in Twente' in ontvangst gen0men. Hij sprak daarbij ongeveer onderstaande tekst uit. 

Welkom in de kerk

Onder die titel worden in ‘Zomer in Twente’ de kerkdiensten in de regio opgesomd. Dat heeft
iets van ‘Kom ga met ons en doe als wij!’ (Psalm 122: 1) Het gaat dan om de uitnodiging om
deel te nemen aan de eredienst, waarvoor de christelijke gemeente een gebouw heeft, dat wij
‘kerk’ noemen. Maar het begrip ‘kerk’ heeft ook andere aspecten. - Enkele weken geleden
maakte ik het congres mee van de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer. Onderwerp:
‘Bouwstenen vanuit de VKB voor een protestantse visie op het kerkgebouw anno 2019’. Een
van die bouwstenen – de laatste, maar naar ik hoop niet de sluitpost: ‘betrokkenheid op
buiten’.

In ‘Zomer in Twente’ zie ik daar iets van terug: dat de kerk midden in de wereld, in de
samenleving staat. In het bijzonder in de wereld, in de samenleving van het toerisme. Het sluit
aan bij ontwikkelingen in de kerk van tegenwoordig, die allemaal op een of andere manier te
vatten zijn onder de noemer ‘betrokkenheid op buiten’. Dan denkt u misschien aan de
pioniersplekken van het missionaire werk van de Protestantse Kerk in Nederland. Maar er is
meer te noemen. Ik wijs in dit verband op de dorpskerkenbeweging, waarbij de namen van dr.
Jacobine Gelderloos en ds. Betsy Nobel, voor onze regio, genoemd kunnen worden. De
dorpskerkenbeweging ziet de vraag onder ogen ‘hoe kerken bijdragen aan de leefbaarheid van
het platteland’. Gelderloos sluit daar bij aan door ervoor te pleiten dat kerken zich veel meer
naar buiten richten. Ze geeft tal van voorbeelden. Ze attendeert bijvoorbeeld op het ‘Feest van
de Geest’, dat her en der gehouden wordt; op Tsjerkepaad, de openstelling van zo’n 250
kerken in Fryslân op de zaterdagen in de zomer; op de 4-mei-herdenkingen voor het hele dorp
in de plaatselijke kerk; op de Koepelkerkconcerten (met spirituele verdieping) in Lierop.
Enzovoort. Te veel om op te noemen. Ze benadrukt het samenwerken met plaatselijke
verenigingen en instellingen, onder meer op de terreinen van zorg, onderwijs en
maatschappelijk werk. De dorpskerkenbeweging. Ik herinner hier ook aan het feit dat de
rijksoverheid aan burgerlijke gemeenten subsidie ter beschikking stelt om een kerkenvisie te
ontwikkelen. Als die gemeenten daar op ingaan, geeft dat kerkelijke gemeenten de kans om
met andere partijen na te denken over het gebruik van kerken, waarbij breder gekeken wordt
dan het gebruik van de kerk louter voor het vieren van de eredienst. Ik voeg hier een
opmerking aan toe. Vaak is op het kerkelijk erf gezegd ‘Pastoraat gaat voor gebouwen’ of
‘Mensen gaan voor stenen’. Natuurlijk. Maar inmiddels zeggen we dat gebouwen, stenen er
ook toe doen.

Ik hoop dat de kerk, als gebouw en als gemeenschap van mensen, in onze regio van
betekenis zal blijken te zijn voor de toeristen. Dan denk ik bij de kerk als gebouw niet alleen
aan de kerk als de plaats waar de eredienst gevierd wordt. De kerk is veel meer dan dat; ja,
ook het gebouw als zodanig. In 2010 publiceerde dr. Regnerus Steensma het artikel ‘Hoe God
opnieuw verschijnt in Zeerijp. Vormen van Godsbeleving in een oude kerk’. Hij vertelt daarin
onder meer over wat bezoekers van de kerk in Zeerijp in het gastenboek hebben geschreven.
Vier items: ‘stilte en rust’, ‘Godsontmoeting’, ‘Verdieping van de protestantse
geloofsbeleving’ en ‘Algemene religieuze ervaring’. Ik wil in dit verband pleiten voor het
openstellen van kerken door-de-weeks. (Tussen haakjes. De kerk van mijn eigen gemeente is
in de zomer drie keer per week open. Twee keer voor bezichtiging, een keer – elke
woensdagmiddag om 12.00 uur – voor een middaggebed.)

De titel van een boekje van dr. Gelderloos luidt: Sporen van God in het dorp. We
moeten de kerk midden in het dorp laten. Daar zijn sporen van God te vinden. Maar niet
alleen daar, in de kerk; ook in het dorp. Trouwens: ook in de stad met haar imposante kerken,
die vaak iconische betekenis hebben. Aan degene die dat niet beseft, moet de brand in de
Notre Dame van Parijs helemaal voorbijgegaan zijn. Talloze mensen, godsdienstig en
antigodsdienstig, christelijk en niet-christelijk, kerkelijk en buitenkerkelijk, gelovig en

ongelovig, gingen op de knieën. Wat met die kathedraal gebeurde, ging heel Frankrijk, de
hele wereld aan het hart. Nu goed: ik hoop dat de lezers van ‘Zomer in Twente’ God op het
spoor zullen komen. Mag het magazine, waarvoor velen zich hebben ingezet, daar toe dienen.

Dr. Jan Dirk Wassenaar bij de ontvangst van het eerste exemplaar van Zomer in Twente

Voor bestellingen kan men terecht bij Topic in Wierden, J.C. van der Bergplein 34. Klik hier.