Moederdag

Ik ben een klassieke dominee. Ik lees op zondag in de kerk de tien geboden. Dat zijn leefregels, tien in totaal. Ze geven je een idee van wat je wel en wat je beter niet kunt doen. Ik maak de tekst een beetje populair. Ik zeg dus niet ‘gedenkt de sabbatdag dat gij die heiligt’, ik maak er zoiets van als: ‘laat op zondag je agenda maar gewoon dicht’.

Nu gaat het me vandaag om de tweede regel. Dat begint met: ‘Maak je geen gesneden beelden’. En dat eindigt met een wonderlijk zinnetje. ‘God’, staat er, ‘bezoekt de ongerechtigheid der vaderen aan de kinderen tot drie, vier generaties’. Dat is apart. Fouten werken drie, vier generaties door en zitten als het ware in het DNA. Fouten zijn besmettelijk. En het tweede dat opvalt is, dat het de vaders zijn die de schade aanrichten. ‘De misstappn van de vaars’, zegt de Twentse bijbel en dus niet de ‘misstappen van de moos’. 

De auteur meent, dat de moeders minder ongerechtigheid doen dan de vaders. Hoe kan dat nou? Het zal te maken hebben met het moederinstinct. Moeders laten zich gemakkelijk leiden door empathie en liefde. Moeders vergeven de ongerechtigheid, maken er in hun hart het beste van. Vaders worden boos. En dat is het wonderlijke: die boosheid plaatst het kwaad juist op de agenda, zodat het een steviger anker krijgt bij de kinderen.   

Ik moest er aan denken op deze Moederdag 12 mei 2019. Moederdag is een jong verschijnsel. Het begon een eeuw geleden. Anna Jarvis, een vrouw uit Virginia in de Verenigde Staten, riep een herinneringsdag in het leven voor haar eigen moeder. En ze bedacht al snel: Wat ik leuk vind, is eigenlijk zinvol voor alle moeders. We kunnen er wel een nationale feestdag van maken. Dat lukte. In 1919 – precies honderd jaar geleden -  kwam er een nationale moederdag in de Verenigde Staten op de tweede zondagdag van mei.

De winkels speelden er op in. Ze boden allerlei geurtjes aan, en bloemen en presentjes. Moederdag nam een commerciële vlucht. Zo kon het gebeuren, dat Anna Jarvis al na zes jaar een comité vormde tegen moederdag. Het moest uit zijn met de commercie. Ze heeft de tweede strijd nooit gewonnen. Toen ze overleed kwam er in de overlijdensadvertentie nog een waarschuwing te staan dat je op moederdag je moeder geen ansicht mocht sturen. Je moest haar zelf bezoeken.

Jarvis heeft natuurlijk gelijk. Liefde kan je niet afkopen met een cadeautje. Liefde moeten we persoonlijk uiten met een oogopslag, een omhelzing en een kus. Liefde moet van binnenuit woorden krijgen. Want zo doet moeder het ons voor. En daarin geeft ze ons iets, wat de tijden kan doorstaan. Het tweede gebod spreekt over de fouten die vier generaties blijven bestaan. Maar het tweede gebod eindigt met een belofte. ‘God laat de liefde doorwerken tot in duizend generaties’. De liefde heeft de langste adem. ‘De liefde giet der mee strieken’.