Uitdaging om te spreken over 'waar ontmoeten we God in de coronacrisis'

Je spreekt veel makkelijker over praktische zaken die geregeld moeten worden in de lockdown dan over de vraag ‘Hoe kom ik God tegen in de coronacrisis’. Die conclusie kan je wel trekken na zes webinars over de vraag naar God tijdens de pandemie.

De terughoudendheid qua geestelijk gesprek over de coronacrisis was precies de aanleiding om tot de uitgave van een boekje te komen, daar didactisch materiaal bij te maken en in het verlengde daarvan een reeks webinars te organiseren. ‘Het kan toch niet zo zijn’, aldus één van de classispredikanten die als voorzitter van een webinar optrad, ‘dat we lang spreken over hygiëne en over online-invullingen en de ontmoeting met God onbesproken laten’.

Zo’n tweehonderd mensen logden in op het webinar ‘Als het leven kantelt’, dat plaatsvond van maandag 18 januari tot en met woensdag 20 januari. ’s Avonds bleven de ontmoetingen dicht bij de psalmreflecties van het boekje. ’s Middags namen de deelnemers iets meer afstand en spraken ze over ervaringen in de gemeente en de vraag waar men God herkent en ontmoet in de coronacrisis. Het bleek dat nagenoeg alle groepen het makkelijkst instapten op de praktische vragen. ‘Hoe verbind je mensen in de gemeente met elkaar? Hoe geven jullie invulling aan de eredienst? Hoe streng is het regime van mensen thuis ontmoeten?’ Enkele groepen stelden vast dat er een verschil was in de reactie van de gemeente tussen de eerste crisis en de tweede crisis. Hoe langer het duurt, hoe meer er gemopperd wordt.

Veel deelnemers namen een houding aan van: we gaan er het beste van maken. We zetten door. Een vleug van optimisme gemengd met hoop wellicht. Eén van de inleiders citeerde de Engelse theoloog Tom Wright. Hij maakt onderscheid tussen optimisme en hoop. De optimist neemt de houding aan dat het prima gaat. De hopende mens kan angst kennen, maar geeft het geloof de overhand. Toen een inleider tijdens één van de avonden Psalm 22 inleidde en sprak over de klacht ‘waarom hebt u mij verlaten?’ wees een deelnemer op de melodie waarop Psalm 22 ooit is gezongen: ‘Op de wijs van de hinde van de dageraad’. Het dier en het moment van de dag (de dageraad) geven een positieve toonzetting.

Het kostte mensen moeite om in de vraagstelling te komen ‘Waar ontmoet ik God in deze coronatijd?’ Iemand zei: ‘Het is lastig als je met mensen die je niet kent in een breakoutroom komt en daarover mag praten. Je voelt verlegenheid. En het is een pittige vraag’. Een ander vulde aan: ‘We zijn dat in onze cultuur misschien ook niet zo gewend. We vinden dat al gauw aanmatigend als we de aanwezigheid van God claimen’. ‘Je merkt in de gemeente’, zei een ander, ‘dat mensen met een verschillende snelheid leven in de coronacrisis. De vragen van de één verschillen van die van een ander’.

Een ander vertelde dat de keus voor een ordening van de meditaties in de bundel onder gestalten van de triniteit kan helpen om een echt gesprek te voeren met God. God is aanspreekbaar als een persoon, als Vader, Zoon en Geest. Je kunt daardoor je eigen gevoelens vertolken en tegelijk God onder ogen komen in het gebed. Een dergelijke ontmoeting is lastiger als je het goddelijke eerder als kracht afficheert.

In de inleidingen op de middagen kwam ‘the making off’ van de uitgave ‘Als het leven kantelt’ voorbij. Diverse theologen als John Piper, Tom Wright, Reinier Sonneveld en ook uit eigen kring mensen als René de Reuver en Marco Batenburg hebben teksten aangereikt die reflecteren op de coronacrisis. Vijf classispredikanten hebben de trefwoorden die daarin naar voren komen verbonden met een meditatie van een Psalm. ‘De Psalmen lenen zich bij uitstek voor het uiten van emoties’, aldus een inleider, ‘de metaforen bieden ruimte om gevoelens over elkaar heen te laten vallen. De ene gedachte hoeft de andere niet uit te sluiten’.

Er zijn diverse inleidingen gehouden. Wie er enkele terug wil lezen, kan hier klikken:
* voor de inleiding dinsdagmiddag: klik hier.
* voor de inleiding maandag- en woensdagavond: klik hier.

Wie de didactische suggesties wil teruglezen: klik hier.
Wie een PDF van het boekje wil downloaden: klik hier.

Wie de algemene pagina wil teruglezen, met de uitnodiging destijds, perspublicaties over het initiatief en andere zaken: klik hier.

Foto: Ds. Trinette Verhoeven uit Utrecht tijdens een van de zes webinars