De Reuver in Trouw
Onder de kop ‘Kerken: Niemand mag meer wegkijken’ heeft dr. René de Reuver, scriba van de Protestantse Kerk een interview gegeven aan het dagblad Trouw, dat geplaatst is op 25 augustus j.l. In het interview kwam ook bisschop Gerard de Korte, belast vanuit de bisschoppen met de sociale portefeuille, aan het woord.
De verantwoordelijkheid voor de opvang van vluchtelingen ligt niet alleen bij de landelijke politiek, maar óók bij burgers. Daarom doen kerken een beroep op alle Nederlanders om klaar te staan voor mensen in nood, aldus de tekst geschreven door Maaike van Houten en Stijn Fens, beide journalist bij het landelijke dagblad.
Ze leggen vervolgens uit dat de twee grootste landelijke kerken iedereen in Nederland oproepen te helpen bij de opvang van vluchtelingen. “Niemand mag meer wegkijken, dit is godgeklaagd”, wordt René de Reuver geciteerd, over de toestanden in Ter Apel en de protesten in Tubbergen en andere gemeenten tegen de komst van asielzoekers. “We kunnen ons niet meer verschuilen. Iedereen moet meedoen”, zegt De Reuver, scriba van de PKN. “Als je ziet dat er in de sporthal in Ter Apel een baby overlijdt, dat er 700 mensen buiten slapen, dat er stress is bij kinderen, dan zeg ik: mensen, kom op, kom op, dit móeten we aanpakken en daar hebben we iedereen bij nodig.”
De oorlog in Oekraïne heeft voor De Reuver bewezen dat Nederland wel degelijk in staat is grote groepen vluchtelingen een veilig onderkomen te bieden. Dat dat makkelijker gaat omdat dat land in Europa ligt begrijpt hij wel, maar dat vindt hij geen reden om het nu af te laten weten. “Als je iemand uit Syrië leert kennen, in de ogen kijkt, dan wordt het een ander verhaal. Ieder mens is een mens, je waardigheid zit niet in je paspoort maar in je mens-zijn.”
De landelijke politiek heeft, zeggen zowel de Reuver als De Korte, in het verleden steken laten vallen, en beslist ook nu te vaak ‘over mensen, in plaats van mét mensen’, zoals De Reuver het zegt. Daarmee laten de kerkelijke leidslieden zien dat de landelijke overheid plaatselijke autoriteiten niet moeten passeren en een lijn moeten opdringen. Juist door overleg en door kleinschaligheid kan er draagvlak groeien. De kleinschaligheid is een formule die de directeur van de dienstenorganisatie al eerder naar buiten bracht.
De Reuver en De Korte leggen nadrukkelijk de verantwoordelijkheid voor de opvang van vluchtelingen óók bij lokale bestuurders en bij de bewoners zelf. Burgemeesters blijven hangen in hun kritiek dat het Rijk het verkeerd aanpakt, bijvoorbeeld door hen niet te betrekken bij de beslissing asielzoekers in hun gemeente onder te brengen. Ze versterken daarmee emoties van bewoners. “En het kan zomaar een vrijbrief zijn om niets te doen”, zegt de scriba. “Het eerste wat ze moeten zeggen is niet: het kan allemaal niet, maar: wij zijn er voor mensen in nood.”
Die houding verwacht hij ook van plaatselijke kerken, naast concrete hulp. De PKN ziet veel in kleinschalige locaties.
Scriba De Reuver kijkt met grote zorg naar de komende maanden, waarin de portemonnee van velen krapper gaat worden. Dat, gecombineerd met de woningnood en andere grote kwesties, kan het draagvlak voor de opvang van vluchtelingen verder doen afnemen. De Reuver: “Ik begrijp dat als je zelf in nood bent, je bang bent dat je in de steek wordt gelaten. Populisten versterken die emotie. We moeten mensen niet tegen elkaar uitspelen. De keuze voor de een betekent niet dat je niet óók voor de ander kiest.”
Opvallend in het dagblad Trouw is de uitvoerige weergave van het standpunt van De Reuver en de vrij summiere inbreng van De Korte. Het wekt de indruk dat de PKN actief beleid maakt in dezen en de RKK meer reagerend zich opstelt. Bijzonder detail is daarbij dat in de regio Twente juist de RKK sterk vertegenwoordigd is.
Wie het hele gesprek wil lezen, kan (op het moment dat deze tekst is geplaatst) het artikel vinden op de website van het dagblad Trouw.