Vredesduiven

In de vredesweek zijn in publicaties en bij manifestaties weer overal vredesduiven te zien. Het
lijkt alsof ze er altijd geweest zijn als symbool van het verlangen om de vrede te bewaren of om
vrede te bereiken. Maar waar komt de vredesduif vandaan? De vredesduif hebben we te danken
aan de kunstenaar Pablo Picasso (1881 – 1973). De kleine Pablo mocht de voetjes schilderen van
de duiven die zijn vader schilderde. In 1901 schilderde Picasso ‘Kind met duif’ en zijn ervaring
als kind lijkt hier door te werken. In 1947 kreeg hij van collega-kunstenaar Henri Matisse, die
exotische vogels in een volière hield, een Milanese duif cadeau. De poten van die duiven zijn
bedekt met veren. Picasso beeldde in 1947 op een litho deze duif af. Het 1e wereldvredescongres
in Parijs in 1949 gebruikte een andere litho van deze duif en sindsdien is Picasso’s duif overal.

Zo is de duif ook te zien op een ets van Jeanne Bieruma-Oosting (Leeuwarden, 1898 – Almen,
1994). Aan deze veelzijdige kunstenares werd met de manifestatie ‘De zomer van Jeanne’ in vijf
musea aandacht besteed. De ets ‘Vredesduif’ maakte deel uit van een serie etsen die ze in 1953
maakte om mee te dingen naar de Vredesprijs die haar in 1954 inderdaad werd toegekend. Net
als het wereldvredescongres was de Vredesprijs een communistisch initiatief dat diende om
regeringen en bewegingen tegenover het Westen een podium te verschaffen in de Koude Oorlog
die zich toen ontwikkelde. De ets was te zien in het Henriëtte Polakmuseum in Zutphen.

De duif van Jeanne Bieruma heeft net als veel latere vredesduiven van Picasso een olijftak in zijn
snavel als verwijzing naar het slot van het zondvloedverhaal in het Bijbelboek Genesis. Anders
dan bij Picasso plaatst Jeanne Oosting de duif in de concrete context van de oorlog; de duif vliegt
over een naargeestig landschap met ruïnes, een kale boom en grafkruisen.

Waar de vredesduif vandaan komt is wel te achterhalen maar niemand vraagt zich af van wie de
duif nu is en waar die nu is. Noach liet de duif los en moest afwachten of die terug zou keren. Hij
wist ook niet of de duif een teken zou meebrengen dat duidde op een nieuw begin. Net als Noach
moeten wij wachten op de terugkeer van de duif. In de tussentijd kunnen we proberen of we een
plek kunnen inrichten waar de duif kan landen. Een duif heeft niet veel nodig voor een nest