Foto: omslag van het boek van Oosterhuis

Evangelisch als nieuw gereformeerd

Het was in de periode dat hij in Zeewolde woonde en kerkelijk meeleefde met de gereformeerd vrijgemaakte kerk ter plaatse. In de periode 2005-2010 verdwenen er enkele meelevende gezinnen die zich aansloten bij een evangelische gemeente. Het zette Gertjan Oosterhuis aan het denken. Later, toen hij eenmaal zelf predikant was geworden, eerst in Zoetermeer en vanaf 2017 in Hilversum (in de combinatie vrijgemaakt en christelijk-gereformeerd) pleegde hij nader onderzoek naar de overschrijvingen.

Oosterhuis schrijft over zijn bevindingen in het boek ‘Veranderen van kerk’ en de ondertitel ‘hoe gereformeerd en evangelisch elkaar kunnen versterken’. Het boek kwam uit in 2022. Aan de basis ligt een nadere verkenning, waarbij Oosterhuis de cijfers van binnenkomers en vertrekkende mensen uit zijn kerk nader tegen het licht heeft gehouden.

Hij signaleert dat de uitstroom in 2018 een hoogtepunt had, waarbij 2400 leden de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt verlieten. Daarvan gingen er 1850 naar een andere kerk en 550 werden buitenkerkelijk. In totaal is dat minder dan 2 procent van het totaal aantal leden. Tegelijk kwamen er 630 nieuwe leden binnen. Van de uitstromers ging 50 procent naar een evangelische kerk. Tot 2000 kende men eigenlijk alleen grensverkeer met andere orthodoxe gereformeerde kerken.

Gelet op de aantallen relativeert Oosterhuis de ontwikkelingen, en hij signaleert dat het hoogtepunt van overschrijvingen mede ingegeven door massabijeenkomsten als Opwekking en New Wine eigenlijk al weer voorbij is.  

Van de uitstromers zegt 84 procent content te zijn met de keus en na verloop van tijd is dat percentage enigszins gedaald naar 70 procent, maar altijd nog een meerderheid van de uitstromers. Ze waarderen in hun nieuwe kerk de betrokkenheid, de visie op de doop, op de Geest, de liturgie en het sociale klimaat waarin relatief veel jonge mensen aanwezig zijn. Er is ook relativering. Iemand legt uit: ‘Er is vaak radicaliteit in mijn nieuwe kerk zonder dat er diepgaande Bijbelkennis is’. Oosterhuis pleit voor een sfeer, waarin de kerken elkaar versterken in hun kwaliteiten.