Religieuze achtergrond van paasvuren
Na drie jaar afwezigheid keren in het paasweekend de paasvuren terug in Overijssel. En dat is iets waar de organisaties van deze vreugdevuren naar uitkijken. RTV-Oost besteedt er aandacht aan en vroeg in een voorbeschouwing de classispredikant naar de religieuze achtergronden van het ritueel.
Het paasvuur bestaat al eeuwenlang en is een traditie op diverse plekken in Europa. Ook in Overijssel. ‘Het gaat terug tot het heidendom. Onze voorouders zaten midden in de winter in de rats’, zegt dominee Klaas van der Kamp. Het stilvallen van de natuur en het verkwijnen van al wat groen is riepen de zorg op of de vruchtbare periode wel zou terugkeren. Vandaar dat er met het Kerstfeest veel groen wordt getoond om het zogenaamde midwinterfeest vorm te geven. Met Pasen is er de vreugde dat de verlangde vruchtbaarheid inderdaad gestalte krijgt. De natuur bot uit en er is ruimte voor een lentefeest. Bij het lentefeest passen de paasvuren.
Het christelijk geloof kwam in het Saksische gebied en kerstende de oude rituelen. De opstanding van Christus is voor christenen bij uitstek de belichaming dat er een nieuw leven begint. Het oude leven heeft afgedaan. ‘Het oude kon je verbranden omdat je klaar was voor het nieuwe leven’, aldus Klaas van der Kamp voor RTV-Oost.
De vermenging van heidendom en christendom zie je doorwerken in de rituelen. Dave Fransen, van de carnavalsvereniging in Saasveld, die ook verantwoordelijk is voor de opbouw van de paasbult in het dorp, vertelde dat de kinderen tegenwoordig het paasvuur aansteken in Saasveld. Ze nemen het vuur mee van fakkels die ze bij de kerk krijgen uitgereikt.
De classispredikant vertelde hoe vroeger de restanten van het paasvuur werden meegenomen naar huis. Als er een baby was geboren, liep men drie keer met de half verkoolde tak rond de wieg; of men legde een restant onder het bed of aan de rand van de akker. De leidende gedachte was dat de vernieuwing die tot uitdrukking komt in het paasvuur thuis een plek krijgt en geluk aanreikt.
Een deel van de paasvuren wordt op eerste paasdag in de brand gestoken; in het meer protestantse deel van de provincie zijn paasvuren te zien op tweede paasdag.
De publieke discussie gaat overigens vooral over de vraag hoeveel fijnstoffen er in de lucht vrij komen; het NOS-Journaal is van plan daar weer aandacht aan te besteden op eerste paasdag. En het gaat over de vraag wie de hoogste paasbult weet te maken; RTV-Oost brengt dat in beeld.
Voor het gesprek waaraan Dave Fransen en Klaas van der Kamp deelnamen: klik hier.