Boodschappen op zondag  

De gemeente Kampen biedt supermarkten sinds kort de mogelijkheid zondag de deuren te openen. De Hanzestad schaart zich daarmee in één reeks van plaatsen als Ommen, Losser, Ootmarsum en Wierden. Andere plekken zoals Nieuwleusen, Vriezenveen, Zwartsluis, Rijssen en Hardenberg houden op dit moment de schuifdeuren van de wekelijkse boodschappen op zondag dicht.

Aan de openstelling in Kampen is discussie vooraf gegaan. Het waren vooral de burgers die zich roerden. Er werden comités opgericht om de openstelling af te dwingen of juist te voorkomen. Een verkenningsgroep peilde de mening tijdens dialoogsessies en speeddates. Uiteindelijk besloot de gemeenteraad de supermarkten vanaf 12.00 uur, na de eerste kerkgang, de ruimte te bieden om de winsten verder te maximaliseren.

Want daar gaat het de supermarkten natuurlijk om. Supermarkten hebben weinig oog voor individuele klanten. Ze letten vooral op de klant in het algemeen, een fictief persoon, een amalgaam van marktgegevens. Teun van de Keuken, columnist voor de Volkskrant, bracht recent het boek ‘De supermarkt survival gids’ uit. Hij geeft ons consumenten daarin onderricht ‘hoe je de tocht langs de schappen overleeft’. Een citaat: ‘Het doel van de supermarkt is ons in slaap te sussen als we een supermarkt binnengaan. We moeten de tijd vergeten. Daarom hangen er zelden klokken in supermarkten. En de lichtsterkte is altijd hetzelfde. Als je niet naar buiten kunt kijken – en eenmaal binnen is er nauwelijks zicht op de straat – heb je geen idee of het ochtend, middag of avond is. De muziek is nooit gejaagd, maar altijd lekker rustig om ons zogenaamd te laten ontspannen’.

De verkennersgroep in Kampen stelde vast dat de meeste supermarktuitbaters niet zitten te wachten op openstelling van de supermarkt. Ze moeten eerst meer kosten maken om een dag extra inkomsten te ontvangen. Er is één keten die dat juist wel wil. Albert Heijn. De grootgrutter uit de Zaanstreek heeft ervaren, dat de zondag een andere klantengroep trekt; meer mannen; meer mensen die luxere artikelen kopen; klanten ook die zich minder laten leiden door thuis opgestelde boodschappenlijstjes. De clientèle op zondag gaat voor ontspanning, voor een kop koffie, voor de horeca, voor duurdere producten.

De meeste plaatsen in Overijssel, schat ik in, hebben de deuren een deel van de zondag inmiddels geopend. Ik wil er als dominee in een column niet te veel van zeggen. Wat blijft is dat we allemaal zelf bewust keuzes moeten maken. De samenleving gaat 7 dagen per week door. Je moet zelf je momenten van rust pakken. Of je dat nu wellnesscentrum doet of – wat mij betreft - in een kerk.