Ds. Jan Gerrit Zomer belde in de persoon van de classispredikant met de classis. Of de kerk niet iets meer activiteit aan de dag zou kunnen leggen om vluchtelingen in ieder geval iets meer te bieden dan een nacht in de open lucht van Ter Apel. Zijn vraag sloot naadloos aan bij wat er vanuit de directie van de landelijke dienstenorganisatie in het overleg met de burgerlijke gemeente Kampen is opgepakt. Om iets van de gedachten breder beschikbaar te krijgen, kreeg Jan Gerrit Zomer de vraag: ‘Kan je je benadering op papier zetten, zodat we het kunnen publiceren?’ Dat heeft hij gedaan. Hieronder zijn artikel, geschreven binnen enkele uren na het telefoongesprek.
Pleidooi van een predikant uit de regio
Eigenlijk heb ik helemaal geen tijd om dit stukje te schrijven, want morgenavond hebben we een
buurt-BBQ, en ’t zal ook eens niet: we zitten in de organisatie, dus nog genoeg te regelen. Maar toch:
toen het achtuurjournaal meedeelde dat artsen-zonder-grenzen voor het eerst in de geschiedenis
medewerkers naar ter Apel heeft gestuurd, toen voelde ik schaamte opkomen. “Zij wel”, dacht ik,
“en wij – mensen van de kerk - staan te kijken, leggen nog een lekker stukje vlees op de BBQ, en
vinden ook dat de regering er niks van bakt”.
Ik moest iets met die schaamte en daarom schrijf ik van me af. Een moreel appel ? Nou ja, noem het
zo, al ben ik zelf ook verschrikkelijk passief; ik heb het niet aangedurfd Oekraïners in huis op te
nemen en ik ben niet naar ter Apel getrokken om als vrijwilliger m’n diensten aan te bieden. “Een
land als dit, dat rijk is, hier hulp te moeten bieden alsof we op de Griekse eilanden zijn, ik schaam me
daar over”, zei Judith Sargentini van Artsen zonder Grenzen. En ze heeft gelijk, ze heeft honderd
procent gelijk.
Hoeveel kerken in Nederland staan in het kader van voorgenomen samenvoeging of
schaalverkleining in de verkoop, of worden binnenkort in de verkoop gezet? Wacht daar nog even
mee. Maak er een diaconaal project van en biedt de overheid een helpende hand door ze te huur
aan te bieden. En misschien niet eens alleen de kerkgebouwen die we zelf niet meer gebruiken. Ook
een kerkgebouw dat we wél gebruiken is met enige fantasie voor meer doeleinden geschikt. Laten
we onze gemeenteleden opwekken om in die gebouwen vrijwilligerswerk te verrichten en handen en
voeten te geven aan de barmhartigheid waarop ons eigen bestaan ook stoelt.
Als we dit doen bieden we de mogelijkheid om een draaglijker spreiding van asielzoekers over het
land mogelijk te maken. Niet langer die grote quota op één plek, waar mensen met kwalijke
bedoelingen makkelijk prooi vinden. Niet langer de (overigens begríjpelijke) mobilisatie van hele
volksstammen tégen een tsunami van asielzoekers, omdat de getalsverhoudingen in hun/ons dorp
totaal scheefgetrokken worden. Daardoor ook niet langer het uitspelen van groepen tegen elkaar.
Alle mensen zijn immers beelddrager van onze God. En of iemand hier, na bestudering van zijn/haar
vluchtverhaal, asiel krijgt dan wel afgewezen wordt – aanvragen mág, dat hebben we zo
internationaal afgesproken. En gedurende die aanvraag hebben zowel de aanvrager, alsook het land
waarin de aanvrage wordt gedaan, zich waardig te gedragen. Trouwens als ik schrijf ‘het land’ bedoel
ik ‘de ménsen van dat land’.
Waar ik naar uitzie is een pastoraal vermaan van onze de synode naar haar gemeenten: maak waar
wat we als opdracht hebben meegekregen: ontheemden te huisvesten, hongerigen te voeden,
gastvrij te zijn. Kortom Jezus te volgen. Niet in de sfeer van “als u vluchtelingen wilt helpen, dan
kunnen de volgende tips nuttig zijn…” maar met een beroep op het huidig apocalyptische decor,
waarop we geroepen zijn de navolging vorm te geven als ‘schouwspelers van Christus’.
Stel je toch voor dat het achtuurjournaal als volgt begint: “Hedenmiddag heeft staatssecretaris van
der Burg bekendgemaakt naast ter Apel een tweede aanmeldcentrum voor binnenkomende
asielzoekers te openen. De staatssecretaris zei hiertoe te zijn gekomen, uiteraard vanwege de
schrijnende beelden uit ter Apel, maar ook na een genereus aanbod van de Protestantse Kerk
Nederland om haar hoofdkantoor in Utrecht hiervoor beschikbaar te stellen. Een woordvoerder van
de PKN gaf een korte toelichting: het zou met de aard van het christelijk geloof samenvallen, bij te
dragen aan respectvolle en menswaardige voorwaarden, waarop vluchtelingen hun asielverzoek
kunnen indienen en de afhandeling daarvan kunnen afwachten. Daarbij: Het gebouw leent er zich
uitstekend voor, thuiswerken is voor veel collega’s al een beetje gewoon en wat echt centraal moet
gebeuren kan ook vanuit het seminarie in Doorn” .
Jan Gerrit Zomer, emeritus