Raalte 900 jaar
Het dorp Raalte bestaat 900 jaar in 2023. Het dorp was in de beginjaren 1123 onaanzienlijk. Het was niet veel meer dan een kerk gebouwd op een kruispunt van wegen. De kerk legde de basis voor het dorp. Pas in de eeuwen die volgden zou het dorp groeien.
Raalte komt voor het eerst voor op een perkamenten oorkonde uit 1123. Keizer Hendrik V verklaart dat de inwoners van Daventria (Deventer) voor hun inzet ten dienste van de keizer worden beloond. Ze hoeven geen doopgeld en begrafenisgeld meer te betalen aan het kapittel. Als schadeloosstelling krijgt het kapittel de kerk te Raelt (Raalte) toegekend.
Met de kerk te Raelt wordt de huidige protestantse Plaskerk bedoeld, of wat er aan Romaanse kerk voorheen maar op het plein heeft gestaan. De kerk groeide qua omvang in de loop der eeuwen. Er woonden aanvankelijk weinig mensen. In het jaar 1474 waren er in Raelt 15 huizen, waarvan er 7 door paupers werden bewoond.
Langzamerhand verlegde de dorpskern zich in de richting van de Plas, in 1840 telde het dorp 463 inwoners. In 1900 had het dorp 2526 inwoners. Hoe het verlopen is de laatste decennia is bij de meeste die het meemaakten bekend. Inmiddels telt de plaats zo’n 20.000 inwoners.
Voorafgaand aan het eeuwfeest heeft de gemeente Raalte het centrum grondig gerenoveerd. Het nieuwe plein wordt een groene plek met een dorps karakter met terrassen en veel ruimte. De gebouwen van de Protestantse Kerk komen goed tot hun recht, zowel de Plaskerk als ook het Annahuis. Het Annahuis is net enige weken geleden opnieuw feestelijk in gebruik genomen; zo’n 36 verenigingen maken gebruik van de kerkelijke faciliteiten.
De kerk onderging eerder een ingrijpende opknapbeurt en werd in 2006 heropend. Er is toen nieuw en eigentijds meubilair geplaatst met een tafel, een lezenaar, een doopvont en een kaarsenstandaard. De monumentale herenbanken zijn gerestaureerd en er werden 190 nieuwe stoelen geplaatst.
Er zijn in 2023 drie weekenden met speciale thema’s. Rond koningsdag is er een Raalte Royaal (28, 29, 30 april). In zomer een historische tijd ‘Van Raelt tot Raalte’ (14, 15, 16 juli) en in het najaar ‘Raalte op de plank’n (20, 21, 22 oktober). Er is een speciale regiegroep gevormd, met allerlei mensen uit de Raalter samenleving, onder wie Gerrit Tuten en Berend Bolt namens de Plaskerk.
De kerk speelt op allerlei manieren in op het eeuwfeest. In de zomerperiode wordt door de ‘Vrouwen van nu’ een tentoonstelling georganiseerd in de Plaskerk over vrouwen-emancipatie door de eeuwen heen. De historische vereniging vult dit aan met het tentoonstellen van historische kerk-kleding (catwalk in de kerk) en onderwijs door de eeuwen heen. Er zijn plannen voor een theaterproject in de scholen. En op negen avonden zal er een meer inhoudelijk programma zijn dat nog verder geconcretiseerd zal worden.
Foto: werkzaamheden afgelopen maand begonnen waarbij de Grote markt en de Plas opnieuw heringericht worden. De kerk is daarbij intensief betrokken.