Grenzen aan verhuur

Hoe ver ga je met de verhuur van de kerk? Die vraag komt aan de orde in de jongste uitgave van het Gezamenlijk Zondagsblad. Steeds meer gemeenten zoeken naar verbreding van het gebruik van hun kerkgebouw. De dorpskerkbeweging adviseert dat ook. Op die manier groeit het besef dat het kerkgebouw ziel geeft aan een levensgemeenschap. Tegelijk komen er allerlei nieuwe vragen op. Vragen rond het interieur: Hoe flexibel kan je je interieur maken of moet je voorzichtig zijn om geen historisch erfgoed te laten verdwijnen? Vragen ook rond de sfeer in het kerkgebouw en de vraag of alle activiteiten daar bij passen. Onlangs maakte Sharon Kromotaroeno daar een documentaire over en ook dat materiaal komt aan de orde in het Gezamenlijk Zondagsblad.

Ik herinner me in de jaren negentig een project van het jeugdwerk, waaraan een vuurspuger meedeed. Hij toonde zijn kunsten in de grote Bovenkerk in Kampen. Eén van de kerkvoogden kwam er bij en verzocht de huurders de act te stoppen. De uitvoering paste niet bij het karakter van de kerk. En wat misschien nog wel zorgelijker was: er bestond het risico van brandgevaar. Je moest er niet aan denken dat het Middeleeuwse gebouw in brand ten onder zou gaan.

Documentairemaakster Sharon Kromotaroeno heeft eind vorig jaar een documentaire gemaakt over de Lebuinus in Deventer met de titel 'Gods markthal'. De Deventer kerk haalt een belangrijk deel van de inkomsten uit de verhuur van het gebouw. Het gebouw is nagenoeg op alle dagen verhuurd. Alleen op zondag opent de kerk de deuren voor een kerkdienst. De Lebuinus zag allerlei evenementen over de drempel komen. Van een bokbierfestival tot een springkussenparadijs voor kinderen.  

De verhuur van de kerk fascineert de Deventer documentairemaakster (28). Ze werkte twee jaar aan een documentaire over de vercommercialisering van het godshuis. Door de secularisatie komt er vaak te weinig geld binnen om de gebouwen te kunnen onderhouden en in gebruik te kunnen houden. ‘De stad Deventer is om de kerk heen gebouwd’, zei Kromotaroeno in een interview met De Stentor vorig jaar. ‘Ik denk dat niemand zou willen dat de kerk verdwijnt’. 

Doordat het gebouw voor van alles en nog wat verhuurd wordt, valt op dat de kerk figuurlijk juist weer midden tussen de mensen staat. ‘Het leuke is dat hierdoor van alles en iedereen binnen is, ook jonge mensen, die je anders misschien minder in de kerk zou zien’.

De film laat zien hoe verleidelijk het is de mogelijkheden uit te bouwen. De film begint met een marktje, dan volgt een bierfestival en het eindigt met een tatoeagebeurs. ‘Ik heb de film inderdaad zo opgebouwd, dat het inderdaad zo lijkt alsof de Lebuïnus iets aan het verliezen is’, aldus Sharon in een interview met Leo Polhuys van het Gezamenlijk Zondagsblad. De Deventer kerkverhuurders hanteren grenzen bij de verhuur. Ze zullen geen ruimte bieden aan een erotiek, pornografie of paranormale handel.

De journalist Leo Polhuys laat ook andere kerken zien in het zondagsblad die zich met verhuur bezig houden, zoals de Grote Kerk in Enschede. De Protestantse Gemeente concentreert zich qua vieringen op de Ontmoetingskerk en heeft de exploitatie van de Grote Kerk overgedragen aan het Wilmink Theater. Daardoor komt er meer ruimte voor een cultureel aanbod. De protestantse gemeente Oud Avereest-Balkbrug houdt wisselend diensten in de Brugkerk in Balkbrug en de historische Reestkerk in het Reestdal. Om de Reestkerk in stand te houden worden er gezocht naar allerlei huurders.