Veel annuleringen kerkdiensten

Update 16 maart 12.00 uur

De landelijke kerk is met een aanvullende tekst gekomen als richtlijn voor de landelijke kerk. Punten daaruit: 
* Het moderamen raadt bijeenkomsten met meer dan 100 mensen af. Alleen als men meer dan 1,5 meter van elkaar zit kan er een samenkomst zijn; en men moet niet verspreid over meer zalen de 100 te boven gaan.

* Omdat het RIVM adviseert geen handen te schudden, kan de gebruikelijke liturgische handdruk tussen predikant en ouderling van dienst vervangen worden door een knik met het hoofd of een hand op het hart. 

* Eerdere adviezen over het avondmaal zijn komen te vervallen, omdat het in de huidige situatie niet verstandig is om - met grote groepen mensen - avondmaal te vieren. 

* De uitvaartbranche adviseert om plechtigheden in uitvaartcentra, crematoria en begraafplaatsen alleen te laten bijwonen door familieleden in de eerste graad en aanverwanten (ouders, kinderen, ouders van partner en partners van kinderen).
* Mocht u een uitvaart moeten leiden van iemand die is overleden aan het coronavirus, dan zult u allereerst contact moeten leggen met de GGD van uw regio om te overleggen hoe hier mee om te gaan. Eventueel kunt u later - als de coronacrisis voorbij is - een herdenkingsdienst organiseren voor iedereen die bij de uitvaart had willen zijn.
* Sommige gemeenten kiezen er voor om het kerkgebouw open te stellen voor gebed of het branden van een kaarsje. Zolang de richtlijnen van de RIVM gevolgd worden - bijv. anderhalve meter afstand van elkaar houden - is dit geen probleem.
* Als de pastorant of uzelf last heeft van een neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts, moet u sociaal contact vermijden. In andere gevallen zou pastoraal bezoek mogelijk moeten zijn, mits men zich houdt aan de voorschriften van het RIVM (zoals het houden van minimaal anderhalve meter afstand). Toch is het goed voorstelbaar om voorlopige alle pastorale contacten telefonisch of via e-mail te onderhouden.
In alle gevallen raden wij u aan de informatie van de Rijksoverheid en het RIVM te lezen: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19. Voor de regionale situatie kunt u de site van de GGD in uw regio bekijken: www.ggd.nl.

- Deze update is van 19.00 uur zondag 15 maart - 

De overheid heeft zondag aanvullende maatregelen genomen en horeca-gelegenheden en scholen gesloten. De landelijke kerk heeft daar nog niet op gereageerd. In de classis Overijssel-Flevoland was het aanleiding om ook de bijeenkomst in Vroomshoop op 16 maart af te gelasten. 

Veel kerkenraden in Overijssel en Flevoland volgden het advies van de landelijke kerk van donderdag. Ze annuleerden de kerkdiensten voor komende zondag. Plaatsen als Emmeloord, Ens, Hasselt (GKN), Nijverdal, Steenwijk, Ommen, IJsselmuiden Dorpskerk, Swifterbant, de gezamenlijke kerken in Wierden, Blokzijl, Dedemsvaart, Kampereiland, Westerhaar (Bron), protestantse gemeente Oldemarkt en Zeewolde hebben laten weten diensten af te gelasten. Kerkenraden die de diensten lieten doorgaan, zoals hervormd Hasselt (Grote Kerk), Wijhe en Staphorst De Rank, gaven duidelijk aan dat het anders is dan men gewend is. 

De landelijke kerk adviseerde om kwart over drie donderdag dat het wenselijk is geen kerkdiensten te houden waar meer dan honderd mensen komen. Letterlijk zei men op de website: 'Gezien de maatregelen vanuit de overheid (donderdag 12 maart 15.15 uur) raden wij gemeenten aan om alle bijeenkomsten met meer dan 100 mensen af te gelasten. Ook als dat om kerkdiensten gaat. Deze maatregel geldt tot en met 31 maart 2020'. Dat stelt de Protestantse Kerk in Nederland in een officieel bericht op de website.  

Vanuit de classis Overijssel-Flevoland is contact gezocht met de regionale omroepen in Overijssel en Flevoland. RTV-Oost is bereid zondagochtend 15 maart een dienst uit te zenden vanuit Heino. De preses van de classis ds. Hans van Solkema zal daarin voorgaan samen met diaken Marc Brinkhuis. Omroep Flevoland zendt een dienst uit vanuit het Kerkje aan de Zee op Urk. Ds. Jannes Hoekman gaat op Urk voor. Beide diensten beginnen om tien uur. Een ieder wordt verzocht thuis te blijven en te kijken. Het is niet de bedoeling dat de kerk volstroomt met mensen. Ook de landelijke kerk heeft het initiatief voor een dienst genomen. Deze wordt uitgezonden op NPO2 om 9.30 uur. 

Het breed-moderamen van de classis Overijssel-Flevoland heeft vrijdagochtend over de coronacrisis gesproken. Het kerkelijk bestuur doet plaatselijke kerkenraden de suggestie om eventueel een kerkgebouw twaalf uur per dag te openen voor individuele bezoekers. Ze kunnen in de kerk een moment van verstilling zoeken, een kaars aansteken of een vrijwilliger of pastor aanspreken. Op die manier laat je zien dat de kerk twaalf uur per dag open is; misschien op sommige plaatsen een gepaste tegenhanger tegen de sluiting op zondagochtend. Natuurlijk zijn gepaste hygiënische maatregelen verondersteld.

De protestantse gemeente Bathmen-Okkenbroek reageerde onmiddellijk op dit bericht. Op social media stuurde men een bericht dat er geen erediensten zijn op zondag en dat enkele andere activiteiten zijn afgelast. Men voegde daaraan toe dat er tevens extra openstellingen zijn op onder meer zondag 15, 22 en 29 maart van 10.00 tot 13.00 uur. Bedoeld is dan de mogelijkheid om de kerk binnen te lopen. 

Het advies van de landelijke PKN gaat niet in op de technische mogelijkheden met een live-stream en het uitnutten van kerktelevisie en kerkradio. Enkele predikanten in de regio speelden al in een vroeg stadium met die gedachte. Je kunt bijvoorbeeld diensten met alleen de kerkenraad laten doorgaan en het live uitzenden, zodat mensen thuis mee kunnen vieren.

De protestantse kerk van Nieuwleusen kreeg via de locale televisie de kans een speciaal filmpje op te nemen om de genomen maatregelen uit te leggen. Klik:https://www.youtube.com/watch?v=2AEZr0m7uxo#action=share

Enkele classispredikanten hebben de vraag gesteld of je niet alle diensten zou moeten afraden, om discussies over aantallen te voorkomen. Tot nu toe is echter de richtlijn dat de landelijke kerk de overheid en de RIVM volgt en er geen eigen varianten als officieel beleid naast ontwikkelt. Dat zou alleen onduidelijkheid in de hand werken.

De landelijke kerk begint de verklaring met het werkwoord ‘wij raden gemeenten aan’. Dat sluit aan bij eerdere richtlijnen, die wel een duidelijk advies bevatten, maar de eigen verantwoordelijkheid van de kerkenraden in tact laat.

Onmiddellijk na het bekend worden van het advies - dat teruggaat op de persconferentie van minister-president Rutte, kwamen er bij de classispredikanten diverse telefoontjes binnen. Een voorzitter van de algemene kerkenraad in een grotere plaats pleitte voor een duidelijke richtlijn, zodat niet iedere wijkkerkenraad aparte beslissingen zou nemen. Omroep Flevoland wilde weten om hoeveel protestantse kerkgebouwen het gaat in Flevoland. Het antwoord is zo'n 21, waarvan er zeker 16 in de regel meer dan 100 bezoekers hebben in een dienst.

 

Zelf stond ik zondag 15 maart op het rooster in Nijverdal. De kerkenraad heeft overlegd en gekozen voor annulering van de kerkdiensten. Via de techniek zal men wel vanuit het Kerkelijk Centrum een uitzending verzorgen met enkele elementen uit de kerkdienst.  

Nadat het advies van de landelijke kerk bekend is geworden, zijn veel kerkenraden en moderamina in spoed bij elkaar gekomen. Allerlei varianten zijn tegen het licht gehouden. In de wandelgangen hoorde je daar allerlei ideeën over: je kan dan denken aan een advies om niet naar de kerk te komen bijvoorbeeld, en een expliciet wijzen op de mogelijkheid om een live-stream te volgen en om eenmaal in de kerk gekomen niet te dicht op elkaar te gaan zitten en niet direct ongewassen en met dezelfde kleren weer oudere en kwetsbare mensen te bezoeken. Je zult dan passende hygiënische maatregelen moeten nemen omwille van de ander, zo realiseerde men zich. Mensen dienen zich bewust te zijn, dat ze ook verspreider van het virus kunnen zijn. Stel dus dat mensen van boven de vijfenzestig de kerkdienst mijden en mensen met een zwakke gezondheid, dan nog kunnen ze via anderen besmet raken. 

Het officiële advies van de PKN beweegt zich niet in dat soort varianten. Daar is de advieslijn eenduidig in aansluiting bij het algehele overheidsbeleid: Gelast kerkdiensten af met meer dan 100 mensen. Uit de eerste inventarisaties blijkt dat vele kerkenraden dit advies opvolgen. 

De hervormde gemeente Hasselt (Grote Kerk) roept haar gemeenteleden op de diensten zoveel mogelijk thuis mee te beleven door middel van de live-uitzendingen via kerkradio of internet (www.hervormdhasselt.nl). De kerk biedt ruimte aan een beperkt aantal kerkgangers en degenen die de dienst in de kerk willen meebeleven, zo zegt men op de website, 'vragen wij zoveel mogelijk gespreid in de kerk plaats te nemen en de hygiënevoorschriften van de RIVM op te volgen'. 'Eventueel kerkbezoek geschiedt nadrukkelijk op eigen risico en verantwoordelijkheid. Als u verkoudheidsklachten heeft vragen we u thuis te blijven', aldus de scriba. De catechisaties gaan wel gewoon door, gezien de kleinere omvang van de groepen. Van ouders wordt gevraagd kinderen met verkoudheidsklachten thuis te houden. 

De Protestantse gemeente Wijhe heeft voor de zondagmorgendiensten van 15 maart, 22 maart en 29 maart en de dialectdienst van 22 maart om 19.00 uur een aangepaste uitzending gemaakt. Er wordt een kerkdienst verzorgd, die de gemeente kan volgen via www.kerkdienstgemist.nl. De kerkdienst vindt plaats zonder kerkgangers, maar wel met een bescheiden groep van mensen, die de dienst ondersteunen voor de liederen. Natuurlijk is de dienst wel met een voorganger en kerkenraadsleden.

In het verlengde van de nieuwe situatie worden er inmiddels allerlei alternatieve vieringen opgezet. Brabant, waar de situatie al eerder pittige vormen aannam, loopt daarin voorop. Via www.coronaviering.nl zal er zondag 15 maart om 9.30 uur een speciale online viering zijn, verzorgd vanuit de Opstandingskerk in Tilburg. Ds. Otto Greving, initiatiefnemer van coronaviering.nl schrijft: 'Bij ons in Brabant is het alle hens aan dek'. Inmiddels geldt die voorzichtigheid voor het hele land. 

Hieronder geven we een bloemlezing van reacties van kerkenraden: 

Steenwijk schrijft op de website: ‘De kerkenraad van de Protestantse Gemeente Steenwijk heeft besloten dat t/m 31 maart a.s. alle kerkdiensten en alle kerkelijke activiteiten in onze Protestantse Gemeente niet doorgaan’.  Ook de samenkomsten in Eesveen en Onnaveld worden afgelast, om personen uit kwetsbare groepen geen risico’s te laten lopen.

Emmeloord schrijft dat men alle kerkdiensten heeft afgelast tot en met 31 maart. ‘Naar aanleiding van het advies van het RIVM en de landelijke kerk rond het Coronavirus, heeft de kerkenraad besloten alle ochtend- en middagdiensten af te gelasten. Conform het advies geldt deze maatregel vooralsnog tot en met 31 maart 2020’.

De hervormde gemeente en gereformeerde kerk van Ommen geven aan drie zondagen geen diensten te houden. ‘Dit geldt voor Ommen, Witharen en Vinkenbuurt. Hiermee volgen wij het landelijk advies op’.

De protestantse gemeente van Zeewolde geeft aan het landelijk advies te volgen. Drie opeenvolgende zondagen zijn er geen kerkdiensten. ‘Bij Pastorale bezoeken nemen de predikanten, pastorale ouderlingen en bezoekers voorafgaand aan het bezoek telefonisch contact op om te bespreken of bezoeken noodzakelijk is in deze periode. Vooralsnog zullen alle geplande vergaderingen doorgang vinden’.

Dedemsvaart houdt geen publieke kerkdiensten en schrijft: 'De kerkenraad is donderdagavond 12 maart  in een spoedvergadering bijeengekomen en heeft besloten het advies over te nemen. We willen geen enkel risico nemen. Dit betekent dat alle kerkdiensten op 15, 22 en 29 maart worden afgelast, ook de Anders Kerkendienst, de Zangdienst en de Fonteindiensten. De predikanten, ds. Karsten van Staveren en ds. Jonathan Zondag zorgen voor een meditatief moment op de zondagochtenden om half 10. Dit is te zien via kerk tv. Over het verloop na 31 maart is nog geen beslissing genomen. Wilt u dit bericht ook doorgeven aan gemeenteleden of anderen in uw omgeving die een kerkdienst zouden willen bezoeken'.

Staphorst De Rank heeft een beleid om de kerkdienst in afgeslankte vorm voort te zetten. De kerkenraad schrijft: 'In verband met de maatregelen om Corona tegen te gaan, kunnen wij geen gewone kerkdiensten houden. Als kerkenraad van de Hervormde Gemeente De Rank Staphorst-Rouveen vinden wij het belangrijk om, in deze tijd van onrust, de kerkdiensten in aangepaste vorm wel te laten doorgaan. Juist omdat er nu onder veel leden behoefte is aan een moment van bezinning en ontmoeting met God.
Om ervoor te zorgen dat dit op een verantwoorde manier gebeurt willen we ervoor zorgen dat er conform de landelijke richtlijnen niet meer dan 100 bezoekers aanwezig zijn in ons kerkgebouw. Daarom nodigen wij de komende weken de gemeenteleden van twee secties uit om fysiek aanwezig te zijn bij de kerkdienst. De leden uit de andere secties verzoeken wij om die zondag thuis de dienst via kerkdienstgemist.nl te beluisteren. Voor de collectes kunt u dan gebruik maken van Givt.nl'. 

De gezamenlijke kerken in Wierden (hervormd, gereformeerd, Kapel) hebben eensgezind besloten af te zien van diensten de komende zondagen. Ze schrijven in een persbericht: 'Naar aanleiding van het besluit van de regering inzake de verspreiding van het corona virus en de aanvullende verklaring van de Protestantse Kerk Nederland hebben de 3 protestantse kerken in Wierden (Hervormde gemeente, Gereformeerde Kerk en Hervormde Kapel) op donderdag 12 maart in gezamenlijk overleg besloten alle zondagse erediensten tot en met 29 maart af te gelasten.

Dit besluit is genomen met pijn in het hart, maar zeker uit zorg voor onze kwetsbare gemeenteleden menen we er verstandig aan te doen het regeringsstandpunt hierin te volgen. We hebben diverse mogelijkheden besproken, maar deze keus leek ons het meest wijs en zorgvuldig.

Meer informatie over het al dan niet doorgaan van de doordeweekse activiteiten per kerk kunt u vinden op de websites van de verschillende kerken.

Voor zondagmorgen 15 maart verwijzen wij u naar de korte kerkdienst, geleid door ds. R. de Reuver, scriba van de landelijke Protestantse Kerk, die wordt uitgezonden door de EO op NPO2 om 9.30 uur.

Voor de komende zondagen zal geprobeerd worden om, voor zover de techniek dit toelaat, digitale diensten vanuit de eigen kerken te verzorgen'.

De Ichthuskerk in Hasselt heeft een schrijven verstuurd naar gemeenteleden met onder meer de volgende tekst:

Beste mensen,

 

Tot onze spijt moeten we u vertellen dat de kerkdiensten op de zondagen 15, 22 en 29  maart niet doorgaan.

 

Vanmiddag heeft de regering na crisisberaad nadere maatregelen afgekondigd om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Een van die maatregelen is het dringende advies om bijeenkomsten van meer dan 100 personen niet door te laten gaan. In onze kerkdiensten zijn we met veel meer dan 100. 

Temeer omdat ook de landelijke PKN de gemeenten aanraadt om alle bijeenkomsten - inclusief kerkdiensten -  van meer dan 100 personen af te lasten, heeft het moderamen besloten ook de diensten op de bovengenoemde zondagen niet door te laten gaan. Een lastige beslissing, maar het moderamen vindt dat het geen andere keuze had.

 

A.s. zondag zou ds. Richard Vissinga voorgaan in de eredienst. In plaats daarvan zal hij zondagmorgen om 10.00 uur via de website (https://pknhasselt.nl)en de kerkradio een overdenking houden. 

Ook wordt a.s. zondag op NPO2 om 9.30 uur een korte meditatie van ds. René de Reuver uitgezonden vanuit de kapel van het gebouw van de landelijke PKN.

​Wat er op de zondagen 22 en 29 maart gebeurt, kunnen we op dit moment nog niet zeggen.

 

We proberen zoveel mogelijk gemeenteleden van De Baak en de Ichthuskerk te bereiken, per mail, via de website, via Facebook en ook via de Hasselter media. Zondag morgen staan kerkenraadsleden bij de Baak voor diegenen die dit bericht niet gehoord of gezien hebben. Maar om te voorkomen dat iemand zondagmorgen tevergeefs naar de kerk gaat, ook aan u het verzoek om het iedereen te vertellen. Hoort, zegt het voort! Of stuur deze mail door,

 

Nogmaals, het spijt ons dat we deze beslissing hebben moeten nemen, maar we rekenen erop dat u er begrip voor kunt hebben,

 

Met een hartelijke groet,

namens het moderamen van de Protestantse Gemeente van Hasselt i.w.

 

scriba