Invoering VoG

Het besluit van de generale synode om de VoG-verklaring breder in de kerk in te voeren heeft vragen opgeroepen. In de ring Steenwijkerland waren er expliciete vragen die we hebben voorgelegd aan de landelijke kerk, tijdens een bijeenkomst op 27 november in Oldemarkt. Wat gaat de plaatselijke gemeente van één en ander merken? Nog niet alle uitwerkingen zijn duidelijk. Hieronder een reactie van Utrecht op de vragen van Oldemarkt.

Vraag 1: Wie moet er in de lijn van het synodebesluit plaatselijk een VoG hebben? Gaat het alleen om de pastores? Gaat het om alle ambtsdragers? Ligt het nog anders?

De regeling moet nog worden uitgewerkt. Het synodebesluit is: 'Het generale college voor de kerkorde te verzoeken een voorstel te doen aan de generale (of kleine) synode voor een regeling die inhoudt dat predikanten en kerkelijk werkers verbonden aan een gemeente, alsmede vrijwilligers/ambtsdragers die met kwetsbare mensen werken of leidinggevende taken hebben, een verklaring omtrent gedrag overleggen.' Het is dus nog niet acuut nodig en de gemeenten kunnen vast nadenken over hoe ze het gaan invoeren. En ze kunnen alvast beleid opstellen, zie ook vraag 2.

Vraag 2: Wie moet de kosten betalen die voortvloeien uit het regelen van een VoG-verklaring?

Ook dat moet nog worden uitgewerkt in de regeling. Vrijwilligers/ambtsdragers die met kwetsbare mensen werken of leidinggevende taken hebben kunnen nu al gratis VoG's aanvragen op voorwaarde dat de gemeente een beleid heeft. Zie gratisvog.nl of, zolang de gemeente nog geen KvK nummer en een VoG via eHerkening kunnen aanvragen (wat eind dit jaar wel het geval zal zijn), zie:  https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSchF_TW8lUsbcwEPhYR_x5LKHJIVvMUu2sZfFJI9DZvFKpYOg/viewform

Vraag 3: In hoeverre is een gemeente autonoom en kan het afzien van het volgen van deze code?

Als de regeling wordt aanvaard door de generale of kleine synode (in 2020) dan is het een verplichting voor alle gemeenten. 

Vraag 4: Is in de besluitvorming meegewogen, dat men met het verplicht stellen van een VoG een wissel trekt op de organisatie (weer een formaliteit te vervullen) en mogelijk een wissel trekt op mensen die ooit de fout in gingen, maar hun leven beterden (zij kunnen een leven lang niet in de kerk werken).

Wat betreft de formaliteit: deze is inderdaad te vervullen, maar dat wordt - na uitzoeken hoe het werkt - routine. Er moet iemand in de gemeente zijn die de aanvragen doet en de VoG's verzamelt en bijhoudt of iedereen deze inlevert. Dat is werk dat van huis uit gedaan kan worden en is prima geschikt voor iemand die aan huis gebonden is. Dus een ander soort vrijwilliger dan voor ander kerkenwerk. Die zijn er vast te vinden.

Dan wat betreft het tweede deel van de vraag: Een VoG wordt aangevraagd voor specifiek werk.  Er zijn veel deelterreinen waarop een VoG aangevraagd kan worden. Iemand met een strafblad op grond van een financieel delict zal, geen VoG krijgen voor een taak als penningmeester. Als het delict verjaard is kan die persoon overigens daarna wel een VG voor dat werk krijgen. Deze persoon kan nu al wel een VoG krijgen voor ander vrijwilligerswerk zonder financiële component. Iemand met een strafblad door een zedendelict zal geen VoG krijgen voor het omgaan met minderjarigen of bezoekwerk in het pastoraat. Maar wel als penningmeester bijvoorbeeld. De gemeenten bepalen zelf voor welke taak een VoG wordt aangevraagd. We mogen erop vertrouwen dat in gemeenten goed wordt nagedacht over een tweede kans voor mensen met een strafblad en dat zorgvuldig wordt gekeken voor welke taak in de kerk een VoG voor iemand wordt aangevraagd. 

(Met dank aan Evert Oudenes, Ondersteuning Gemeenten en Lenny van den Brink, specialist Veilige Gemeente en SMPR)