‘Ef iederene een steen epakt?’

Ze noemen het een gezinsdienst in Wilsum. Je merkt het als bezoeker, doordat er steeds andere mensen opstaan en een onderdeel van de liturgie verzorgen. Ds. Ineke de Kok – Mellema verbindt de onderdelen met elkaar en verzorgt de verkondiging.

Het gaat die zondag (4 november 2018) over levende stenen. De gemeenteleden zijn al bij binnenkomst op dat spoor gezet. Ze mogen allemaal een lego-blokje meenemen de kerk in. Er klinkt orgelspel, dat vlak voor de dienst overgaat in een evangelische sound via de beamer. Als het echt begint, stapt een jongere naar de microfoon. Asselien heet ze. Ze heeft een zwart t-shirt aan met de tekst ‘lucky’. Eenmaal achter de microfoon gekomen, kijkt ze precies tegen de zon in. Ze loopt resoluut naar een gordijn, klapt het textiel voor het raam, en hervat haar welkomstwoord voor in de kerk.

Ds. Ineke de Kok neemt het daarna over, spreekt een votum en groet en een openingsgebed uit. ‘Wilt u ons hart rein maken door het bloed van onze Heer Jezus Christus’. Er wordt veel gezongen. Niet alleen uit het liedboek 1973, maar ook uit de bundel ‘Op Toonhoogte’ en teksten van Trinity en Elly en Rikkert. De tien geboden worden gelezen door de kinderen. Ze worden bij de voornaam genoemd en lopen naar voren. Ik tel mee. Het zijn er negen. Vlak voor me in de rij doen een jongetje en meisje mee. Broer en zus, vermoed ik. Het meisje grist haar papiertje van de kerkbank mee. De jongen laat dat liggen. ‘Hier, oe briefien’, zegt zijn vader nog. De jongen schudt van ‘nee’. Hij doet het anders dan zijn zusje. Hij doet het uit zijn hoofd. Spannend als hij aan de beurt is. Het spreekt over ‘niks afpakken’ en ‘niet liegen’. Hij doet zelfs twee geboden in één lange zucht.

Dan kondigt de beamer het lied van a tot z aan. Alle gemeenteleden moeten gaan staan als er een letter van hun naam voorbijkomt in het lied. En als voor- en achternaam een keer aan de beurt zijn geweest moeten ze blijven staan. Ondertussen zingt de beamer een lied van Marcel en Lydia Zimmer. ‘Q is van I.Q. onze God is de slimste’. Je ziet sommige mensen eerst om zich heen kijken alvorens ze besluiten om te blijven staan.

Daarna zijn er de gebeden. Niek spreekt een persoonlijk gebed uit. Hij is van de tweede generatie. En even later is er iemand van de oudste generatie die naar voren loopt om 1 Petrus 2 te lezen, over de levende stenen. Asselien ziet haar voorzichtig gaan en geeft haar even een arm. De predikante vertelt in de preek dat het thema aansluit bij het thema van de startzondag. Toen ging het over ‘in de steigers staan’, nu gaat het over ‘levende stenen’, een beeld dat ook in het beleidsplan van de gereformeerde kerk van Wilsum wordt genoemd. Ze legt uit dat je bij stenen niet moet denken aan de fabrieksmatige stenen, die we tegenwoordig gebruiken. Je moet stenen voor je zien van verschillend formaat, eventueel uit een rots gehouwen. ‘Het is een heel gepuzzel om al die stenen tot een geheel te bouwen’. Ze wijst er vervolgens op, dat het niet om ‘stenen’ sec gaat, maar om ‘levende stenen’. ‘In het beeld van de levende stenen zijn we vernoemd naar onze levende Heer’.

De predikante sluit af met het verhaaltje van drie metselaars. ‘Wat ben je aan het doen?’ vraagt iemand. ‘Ik metsel stenen’, zegt de eerste. ‘Ik bouw een muur’, zegt de tweede. ‘Ik bouw een kathedraal, waarin God kan wonen’, zegt de derde. Zo nodigt de predikante de gemeenteleden uit een eigen bijdrage aan het bouwwerk van God te leveren.

Direct na de preek worden de gemeenteleden als ze willen naar voren genodigd om hun legosteen toe te voegen aan het begin van een kerk dat op het liturgisch centrum is gebouwd. Het is een ontspannen moment in de viering. ‘In de benen, jongen’, moedigt de ene kerkganger de andere aan. Ondertussen zingen Elly en Rikkert via de beamer. Als het onderdeel klaar is, pakt de predikante de lijntjes bij elkaar en vat samen: ‘Het huis ziet er een beetje chaotisch uit. Lange ramen. Zelfs een torentje. Dat is onze kerk. Niet strak. We blijven mensen met onze gebreken. Maar het is wel de plek waar God wil wonen’.

Ik wissel fluisterend wat woorden uit met mensen bij me in de buurt. Aangevuld met de gesprekken bij de koffie begrijp ik dat er inderdaad wel heel veel kinderen zijn dit keer. Het is tenslotte een gezinsdienst. Het zit ongeveer vol. Er zijn ook enkele hervormde gezinnen; een paar mannen hebben kort daarvoor een karakterweekend gehad van de vierde musketeer en zijn met vrienden van dat weekend meegegaan naar de gereformeerde kerk. Want Wilsum, weliswaar een dorp met een kleine 830 inwoners, heeft twee protestantse kerken: een hervormde en een gereformeerde. 

Het slotgebed wordt gedaan door een van de vrouwen, Diane. De kinderen helpen bij de collecte. Ondertussen zingt de beamer: ‘You raise me up’. Bij het verlaten van de kerk richting de koffie krijgen de kerkgangers een steen mee met daarop de tekstverwijzing ‘1 Petrus 2:5’. ‘Ef iederene fan oons gezin een steen epakt?’, hoor ik achter me. ‘Det is neudig want ut grintpaatien thuus is gisteren merakel leeg eraakt’.

Foto boven: de gemeente tijdens het bouwen aan de kerk met een eigen lego-steentje
Foto onder: het bouwwerk nadat de gemeenteleden hun steentje hadden toegevoegd
Foto homepage: kinderen spelen buiten verstoppertje als de ouders koffie drinken